اجماع مرکب2
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اجماع مرکب به استناد به مجموع آرای
فقها در یک مسئله برای نفی قول خارج از آن مجموعه اطلاق میشود.
اجماع مرکب، مقابل
اجماع بسیط میباشد و آن، استناد به
رأی مجموع علمایی است که در مسئلهای، اقوال و نظریات متفاوت دارند، برای نفی نظر و قولی که هیچیک از این
علما به آن معتقد نشدهاند.
در کتاب «
بحوث فی علم الاصول » آمده است: «اما الاجماع المرکب: فهو عبارة عن الاستناد الی رأی مجموع العلماء المختلفین علی قولین او اکثر فی نفی قول آخر لم یقل به احد منهم».
اگر گروهی از
فقها چیزی را
حرام و گروه دیگری آن را
مکروه شمارند، از ترکیب این دو نظر چنین استفاده میشود که بهطور قطع آن چیز
واجب یا
مستحب نیست.
مثال: هرگاه دستهای از فقها بگویند با وجود هر کدام از عیوب پنج گانه فسخ
نکاح ، نکاح فسخ میگردد، و دستهای دیگر بگویند هیچکدام از آن عیوب، موجب فسخ نکاح نمیگردد، در این جا اگر کسی قائل شود که با وجود یک یا دو
عیب از عیوب، نکاح فسخ میگردد، خرق اجماع مرکب کرده است.
نوع دیگری از اجماع مرکب وجود دارد که در
حقیقت به اجماع بسیط بر میگردد.
حجیت اجماع مرکب؛
اجماع بسیط .
فرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «اجماع مرکب».