• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ادرار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پیشاب را ادرار (بول) گویند. احکام آن در باب‌های طهارت، صلات، تجارت، اطعمه و اشربه و ارث آمده است.

فهرست مندرجات

۱ - انواع ادرار از نظر حکم
       ۱.۱ - ادرار نجس
              ۱.۱.۱ - ادرار پرندگان و...
              ۱.۱.۲ - عدم تفاوت بین حرام‌گوشت بالاصالة و غیر آن
              ۱.۱.۳ - تطهیر چیز نجس شده به ادرار
              ۱.۱.۴ - بخار ادرار
              ۱.۱.۵ - اکتساب با ادرار
              ۱.۱.۶ - خوردن ادرار نجس
              ۱.۱.۷ - انسان ناگزیر بین نوشیدن شراب یا ادرار
              ۱.۱.۸ - نماز خواندن در اتاق دارای ظرفی از ادرار
              ۱.۱.۹ - مکروهات ادرار کردن
       ۱.۲ - ادرار پاک
              ۱.۲.۱ - نوشیدن ادرار پاک
              ۱.۲.۲ - اکتساب با ادرار پاک
              ۱.۲.۳ - پاشیدن ادرار شتر و گوسفند به لباس
۲ - آثار ادرار
       ۲.۱ - بطلان وضو و نماز با خروج ادرار
       ۲.۲ - حکم بیمار مجبور به ادرار پی در پی
       ۲.۳ - کراهت عبادت با حبس ادرار
       ۲.۴ - پی در پی ادرار کردن حیوان
       ۲.۵ - ادرار و ارث بردن خنثی
۳ - پانویس
۴ - منبع



ادرار جانداران از نظر حکم دو گونه است:

۱.۱ - ادرار نجس


ادرار انسان و حیوانات حرام‌گوشت نجس است.

۱.۱.۱ - ادرار پرندگان و...


نجاست ادرار پرندگان و نیز حیوانات حرام‌گوشتی که خون جهنده ندارند، اختلافی است؛ هر چند نظر مشهور، نجاست اوّلی و طهارت دومی است.

۱.۱.۲ - عدم تفاوت بین حرام‌گوشت بالاصالة و غیر آن


در نجاست ادرار حیوان حرام‌گوشت، بین آن که بالاصاله حرام‌گوشت باشد مانند درندگان یا حرمت بر آن عارض شده باشد مانند شتر نجاست‌خوار، تفاوتی نیست.

۱.۱.۳ - تطهیر چیز نجس شده به ادرار


استنجاء از ادرار و نیز تطهیر چیز نجس شده به آن مانند لباس، بدن و ظرف، تنها با آب مطلق صحیح است، مگر در غیر منقولات مانند زمین و دیوار که به وسیلۀ آفتاب نیز پاک می‌شود.
[۵] العروة الوثقی ج۱، ص۱۷۲.


۱.۱.۴ - بخار ادرار


بخار ادرار پاک است، لیکن در طهارت آب حاصل از آن، اختلاف است.

۱.۱.۵ - اکتساب با ادرار


بر حرمت و بطلان اکتساب به ادرار نجس از قبیل فروختن یا اجاره دادن، ادّعای اجماع و اتّفاق شده است.
هر چند برخی فقیهان معاصر و غیر معاصر، در صورت وجود منفعت حلال و عقلایی، آن را جایز دانسته‌اند.

۱.۱.۶ - خوردن ادرار نجس


خوردن ادرار نجس جز در حال ضرورت، حرام است.

۱.۱.۷ - انسان ناگزیر بین نوشیدن شراب یا ادرار


چنانچه انسان ناگزیر از نوشیدن شراب یا ادرار شود، ادرار مقدّم است.

۱.۱.۸ - نماز خواندن در اتاق دارای ظرفی از ادرار


به قول مشهور، نماز خواندن در اتاقی که ظرفی از ادرار در آن است، کراهت دارد.

۱.۱.۹ - مکروهات ادرار کردن


ادرار کردن در آب به ویژه در آب راکد،در هوا پاشیدن ادرار و ایستاده ادرار کردن مکروه است.

۱.۲ - ادرار پاک


ادرار حیوان حلال‌گوشت مانند شتر، گاو و گوسفند و نیز به قول مشهور، ادرار الاغ، قاطر و اسب، پاک است.
[۱۵] مهذّب الاحکام ج۱، ص۲۹۴.


۱.۲.۱ - نوشیدن ادرار پاک


در حلال بودن نوشیدن آن جز ادرار شتر برای درمان اختلاف است.
[۱۶] جواهر الکلام ج۳۶، ص۲۹۱.


۱.۲.۲ - اکتساب با ادرار پاک


اکتساب به آن نیز در فرض وجود منفعت حلال و عقلایی، جایز می‌باشد.
[۱۷] العروة الوثقی ج۱، ص۵۶.


۱.۲.۳ - پاشیدن ادرار شتر و گوسفند به لباس


اگر ادرار شتر و گوسفند به لباس انسان بپاشد، آب پاشیدن به آن مستحب است.



ادرار غیر از موارد عنوان شده در بالا دارای آثار و احکام دیگری نیز می‌باشد که به آنها اشاره می‌شود:

۲.۱ - بطلان وضو و نماز با خروج ادرار


خروج ادرار از موضع متعارف، موجب بطلان وضو
[۱۹] جواهر الکلام ج۱، ص۳۹۳.
و نماز
[۲۰] العروة الوثقی ج۱، ص۷۰۶.
و از غیر موضع متعارف، محل اختلاف است.
[۲۱] جواهر الکلام ج۱، ص۳۹۳-۴۰۲.


۲.۲ - حکم بیمار مجبور به ادرار پی در پی


به قول مشهور، بیماری که ناگزیر از ادرار پی در پی و بدون اختیار است، باید برای هر نماز یک وضو بگیرد.

۲.۳ - کراهت عبادت با حبس ادرار


اقامۀ نماز و انجام طوافو قضاوتدر حال حبس ادرار، کراهت دارد.

۲.۴ - پی در پی ادرار کردن حیوان


به قول مشهور، پی در پی ادرار کردن حیوان، افزون بر حدّ متعارف، عیب به شمار می‌رود. در چنین فرضی، خریدار، خیار عیب دارد.

۲.۵ - ادرار و ارث بردن خنثی


خنثی بر حسب آلتی که ادرار از آن خارج می‌شود ارث می‌برد، و در صورت خروج از هر دو، بر حسب آلتی که بول از آن پیشی می‌گیرد، و در فرض خروج همزمان، بر حسب آلتی که ادرار آن دیرتر قطع می‌شود.


 
۱. العروة الوثقی ج۱، ص۵۵.    
۲. التنقیح (الطهارة) ج۱، ص۴۶۱.    
۳. جواهر الکلام ج۵، ص۲۸۳-۲۸۵.    
۴. العروة الوثقی ج۱، ص۱۲۹.    
۵. العروة الوثقی ج۱، ص۱۷۲.
۶. العروة الوثقی ج۱، ص۱۳۴.    
۷. جواهر الکلام ج۲۲، ص۱۷-۱۹.    
۸. التنقیح (الطهارة) ج۱، ص۴۷۳-۴۸۰.    
۹. العروة الوثقی ج۱، ص۵۶.    
۱۰. جواهر الکلام ج۳۶، ص۳۹۰.    
۱۱. جواهر الکلام ج۳۶، ص۴۴۳.    
۱۲. جواهر الکلام ج۸، ص۳۴۰-۳۴۱.    
۱۳. العروة الوثقی ج۱، ص۱۸۰.    
۱۴. الروضة البهیة ج۱، ص۳۴۲.    
۱۵. مهذّب الاحکام ج۱، ص۲۹۴.
۱۶. جواهر الکلام ج۳۶، ص۲۹۱.
۱۷. العروة الوثقی ج۱، ص۵۶.
۱۸. الحدائق الناضرة ج۵، ص۳۹۵.    
۱۹. جواهر الکلام ج۱، ص۳۹۳.
۲۰. العروة الوثقی ج۱، ص۷۰۶.
۲۱. جواهر الکلام ج۱، ص۳۹۳-۴۰۲.
۲۲. جواهر الکلام ج۲، ص۳۱۹.    
۲۳. جواهر الکلام ج۱۱، ص۸۶.    
۲۴. الدروس ج۱، ص۴۰۲.    
۲۵. جواهر الکلام ج۴۰، ص۸۱.    
۲۶. جواهر الکلام ج۲۳، ص۲۵۹.    
۲۷. جواهر الکلام ج۳۹، ص۲۷۷-۲۸۶.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۳۴۷.    




جعبه ابزار