حجت در منطق
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حد وسط در
قیاس منطقی، یا مجموع قضایای کاشفِ یک
مجهول تصدیقی را در
منطق حجت می گویند.
حجت در منطق به دو معنا به کار رفته است:
۱ ـ مجموع قضایای معلوم و مرتبطی که به منظور رسیدن به
نتیجه مطلوب ، با نظم و چینش خاصی در کنار هم گذاشته می شود، مانند: " العالم متغیر ، و کل متغیر حادث ، فالعالم حادث ".
به بیان دیگر، حجت عبارت است از آن دسته از معلومات تصدیقی که
ذهن انسان آنها را به کار می گیرد تا به کمک آنها به یک
مجهول تصدیقی دست یابد ، و فرقی نمی کند که در قالب
قیاس باشد یا
استقرا و یا
تمثیل . در
اصول فقه این معنای حجت مورد نظر نیست .
۲ ـ حجت به معنای حد وسط در قیاس منطقی است ؛ برای نمونه ، در مثال بالا کلمه " متغیر " حد وسط و علت اثبات اکبر برای اصغر است . برخی مانند مرحوم "
شیخ انصاری " حجت در اصول را به این معنا گرفته اند .
اما این نظر اعتراض سایر اصولی ها را در پی داشته است .
سایت مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
