• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حدیث حَجْب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حديث حَجْب(به فتح حاوسکون جیم) به حديثی که بيانگر رفع تكليف در صورت نرسيدن آن به مكلف است را گویند.




حديث حجب از امام صادق عليه السّلام روايت شده كه فرمود: ماحَجَبَ اللَّهُ عِلمَهُ عَن العِباد فَهُوَ موضوعٌ عَنهُم
در نسخه كافى شيخ كلينى كلمه علمه نيامده است.
[۲] الكافى (كلينى)ج۱ص ۱۶۴.
مفاد حديث حجب اين است كه آنچه خداوند علمش را از بندگان پوشيده، (تكليف به آن) از آنان برداشته شده است.



از اين عنوان در اصول فقه سخن گفته‏اند.
بدون شک براى هر رخدادى از جانب خدا حكمى است كه نزد صاحبان علم (معصومان عليهم السّلام) محفوظ است؛ ليكن به استناد حديث حجب و ديگر احاديثِ هم مضمون آن، آنچه كه حكمش به مكلف نرسيده، وى در عمل نكردن به آن معذور است.
اصوليان به حديث حجب بر اصل برائت و عدم وجوب احتياط در موارد جهل به حكم استناد كرده‏اند.
[۳] نهاية الافكارج ۳ص ۲۲۶؛
[۵] دروس فى علم الاصول ۱/ ۵۶۳.

برخى، حديث حجب را دلالت كننده بر برائت ندانسته و گفته‏اند:
ظاهر روايت- كه حجب را به خدا نسبت مى‏دهد- اين است كه حكمى كه خداوند، پيامبران را مأمور به ابلاغ آن به مكلفان نكرده، از آنان برداشته شده است، نه حكمى كه به سبب عوامل و عوارض خارجى از آنان پوشيده مانده است.



 
۱. وسائل الشيعة ج۲۷ص ۱۶۳    
۲. الكافى (كلينى)ج۱ص ۱۶۴.
۳. نهاية الافكارج ۳ص ۲۲۶؛
۴. تحريرات فى الاصول ج۷ص ۱۷- ۱۹    
۵. دروس فى علم الاصول ۱/ ۵۶۳.
۶. فرائد الاصول ج۲ص۴۱    





فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج‌۳،ص ۲۶۰    




جعبه ابزار