ربوبیّت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ربوبيّت: تربيت خلق و تدبير امور آنان در تکوين و تشريع.
از آن به مناسبت در باب
طهارت سخن گفتهاند.
ربوبيّت از
صفات خداوند متعال است و در معانی
مالک، سيد (مولا)، تربيت کننده،
تدبير کننده، قيّم و نعمت دهنده به کار میرود. کاربرد اين صفت به همه معانی ياد شده نسبت به
خداوند متعال صحيح است.
عنوان «رَبّ» بدون اضافه به چيزی تنها بر
خداوند اطلاق میشود و اطلاق آن با اضافه، بر غير خدا نيز صحيح است، مانند ربّ الدار؛ يعنی مالک خانه.
ثبوت صفت ربوبيّت برای
خدا و نيز اختصاص آن به حضرت
حق تعالی از ضروريات آموزههای همه
اديان آسمانی، بويژه آيين مقدس اسلام است، از اين رو، اقرار به ربوبيت
خداوند متعال از
اصول دين به شمار رفته و انکار آن موجب
کفر است؛ چنان که
شريک قرار دادن برای او در اين صفت شرک میباشد.
البته
خداوند متعال برتر از آن است که به
ذات خود با
آفريدهها ارتباط داشته باشد؛ بدين جهت
هدايت تکوينی و
تشريعی او از طريق
وسايط و اسبابی همچون
فرشتگان،
پيامبران و جانشينان آنان در
جهان آفرينش جريان میيابد.
از جمله اين وسايط، بلکه بزرگترين و برترين آنها وجود نازنين
حضرت محمّد صلّی اللّه عليه و آله و
اهل بيت او عليهم السّلام میباشند.
از اين رو، در برخی
روايات عنوان «
رَبّ» بر امام عليه السّلام ـ از اين جهت که دست
خداوند در
تربيت خلق و
تدبير امور ايشان در
تکوين و
تشريع است ـ اطلاق شده است؛ چنان که در
تفسير آيه شريفه {وَ أَشْرَقَتِ الأَرضُ بِنورِ رَبِّه}
زمين به نور پروردگارش درخشان گرديد» آمده است: ربّ زمين، امام در زمين است.
البته اعتقاد به
ربوبيت استقلالی آنان با نفی ربوبيت از خدای متعال يا شراکت آنان با
خداوند متعال در ربوبيّت،
غلوّ به شمار رفته و کفر و شرک است.
فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت،ج۴،ص۵۶.