• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رمق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



باقى مانده جان در بدن را رَمَق گویند. از آن در بابهاى طهارت، صوم، حج، ظهار، ایلاء، اطعمه و اشربه، حدود و تعزیرات سخن گفته‏اند.




رمق عبارت است از باقى مانده نیروى حیات در تن جاندار. برخى لغویان، آن را به آخرین نیروى زندگى، باقى مانده در تن کسى تعریف کرده‏اند.
[۱] فرهنگ بزرگ سخن.




سد رمق عبارت است از حفظ این نیرو در بدن.



شهید- باشرایطى- بدون غسل و کفن، پس از نماز گزاردن بر جنازه او با لباسهایش دفن مى‏گردد. یکى از شرایط، کشته شدن در میدان نبرد قبل از پایان جنگ است. بنابر این، رزمنده مجروحى که همرزمان وى پس از پایان جنگ به او دسترسى یافته‏اند در حالى که هنوز رمق داشته، چنانچه پس از این به شهادت برسد، احکام یاد شده بر او جارى نمى‏شود؛ بلکه برخى گفته‏اند: حتى در صورتى که قبل از پایان جنگ، مسلمانان وى را بیابند در حالى که رمق داشته باشد، احکام شهید بر وى مترتب نمى‏گردد.



اگر تشنگى- به غیرسبب بیمارى- بر روزه دار غلبه کند؛ به حدّى که بیم هلاکت وى رود یا بترسد آسیبى جدّى به او برسد و یا برایش حرجى و غیر قابل تحمّل باشد، نوشیدن آب در حدّ ضرورت و سد رمق بر او جایز، بلکه واجب است؛ لیکن روزه‏اش باطل مى‏شود و در ماه رمضان، امساک در بقیّه روز بر او واجب است.
[۳] مستمسک العروة ج۸، ص۳۲۴-۳۲۵.




خوردن گوشت شکار بر مُحرم حرام است؛ لیکن در حال اضطرار تا حدّ سد رمق مى‏تواند از آن بخورد و خوردن تا حدّ سیرى بر او جایز نیست.



اگر زنى که شوهرش او را ظهار یا ایلاء کرده، به حاکم رجوع کند، حاکم در ظهار سه ماه
و در ایلاء چهار ماه
به شوهر مهلت مى‏دهد که یا با دادن کفّاره به همسرش رجوع کند و یا او را طلاق دهد. در صورت عدم رجوع، حاکم او را به طلاق یا رجوع وادار مى‏کند و در صورت استنکاف زندانى مى‏شود و در خوردن و آشامیدن با ندادن بیش از مقدار سد رمق، بر او سخت گرفته مى‏شود تا یکى از دو کار را بپذیرد.



خوردن و نوشیدن چیزهاى حرام در حال اضطرار، حلال، بلکه در صورت توقّف حیات آدمى بر آن، واجب است؛
لیکن در اندازه خوردن و آشامیدن- به مقدار سدّ رمق یا تا حدّ سیرى- اختلاف است. خوردن و آشامیدنِ افزون بر سدّ رمق، نزد بیشتر فقها جایز نیست.



کسى که در بیرون حرم مرتکب جنایتى موجب حدّ شده و به حرم پناه برده است، در حرم حدّ بر او جارى نمى‏گردد؛ لیکن در خوردن و آشامیدن بر او سخت مى‏گیرند؛ بدین گونه که به اندازه سد رمق به او غذا و آب مى‏دهند تا مجبور به خروج از حرم گردد.



زن مرتد اگر توبه نکند، او را به زندان مى‏افکنند و در آن جا بر او سخت مى‏گیرند و تنها به مقدار حفظ رمق به او آب و غذا مى‏دهند تا توبه کند.


 
۱. فرهنگ بزرگ سخن.
۲. جواهر الکلام ج۴، ص۸۶-۹۱.    
۳. مستمسک العروة ج۸، ص۳۲۴-۳۲۵.
۴. الحدائق الناضرة ج۱۵، ص۱۶۴.    
۵. جواهر الکلام ج۳۳، ص۱۶۴.    
۶. جواهر الکلام ج۳۳، ص۳۱۱-۳۱۶.    
۷. جواهر الکلام ج۳۶، ص۴۳۱-۴۳۲.    
۸. مسالک الأفهام ج۱۲، ص۱۱۵-۱۱۶.    
۹. جواهر الکلام ج۴۱، ص۳۴۴.    
۱۰. الجامع للشرائع، ص۲۴۱.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۱۴۵-۱۴۶.    




جعبه ابزار