• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضمان عهده

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ضمان عُهده یا ضمان دَرَک همان ضمان عهده ثمن است.




کلمه عهده در اصل به معنی نامه و چکی است که در آن وثیقه بیع و مقدار ثمن و کیفیت آن از قبیل نقد و نسیئه بودن نوشته می‌شود و سپس به معنی نفس ثمن آمده و در آن غلبه پیدا کرده است.
[۱] حدائق الناضره، ج۵، ص۳۰۱.
[۲] مسالک الافهام، ج۱، کتاب ضمان.
[۳] المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۴۰۴.
[۴] تذکرة الفقهاء، ج۲، کتاب ضمان.

و در کتاب المصباح المنیر
[۵] المصباح المنیر، چاپ هند، ص۲۶۰.
می‌نویسد: «و تسمی وثیقة المتبایعین عهدة».



و غرض از ضمان عهده در تعبیرات فقهاء ضمان عهده ثمن و یا ضمان ثمن می باشد.



ضمان عهده بر دو قسم است:

۳.۱ - ضمان ثمن برای مشتری از جانب بایع


بدین معنی که شخص التزام دهد در صورتی که مبیع مستحق للغیر (ملک غیر) باشد و به طور کلی هرگاه بطلان بیع به هر علتی ظاهر گردد از عهده ثمن برآید و مشتری بتواند برای استرداد ثمن به وی مراجعه نماید.

۳.۲ - ضامن ثمن برای بایع از جانب مشتری


بدین معنی که شخصی به بایع قول دهد در صورتی که ثمن مستحق للغیر یا معیوب درآید غرامت به عهده وی باشد و بایع بتواند به وی مراجعه کند.
[۶] حدائق الناضره، ج۵، ص۳۰۰.
[۷] المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۴۰۳.




ضمان عهده را «ضمان درک» نیز می گویند و لفظ «درک» (به فتح دال و راء و یا به سکون راء) چنان‌که در صحاح
[۸] المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۱۵۸۲.
می‌نویسد به معنی تبعه (آن‌چه از پی آید از عوارض) می باشد.
و یا اسم است از ادراک.
[۹] المصباح المنیر، ج۱، ص۱۱۹.

در کشاف می نویسد: درک (در اصطلاح فقه) مرادف با عهده است و آن رجوع به ثمن باشد در مورد استحقاق.
[۱۰] کشاف اصطلاحات الفنون، ج۱، ص۴۸۳.



 
۱. حدائق الناضره، ج۵، ص۳۰۱.
۲. مسالک الافهام، ج۱، کتاب ضمان.
۳. المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۴۰۴.
۴. تذکرة الفقهاء، ج۲، کتاب ضمان.
۵. المصباح المنیر، چاپ هند، ص۲۶۰.
۶. حدائق الناضره، ج۵، ص۳۰۰.
۷. المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۴۰۳.
۸. المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۱۵۸۲.
۹. المصباح المنیر، ج۱، ص۱۱۹.
۱۰. کشاف اصطلاحات الفنون، ج۱، ص۴۸۳.




جابری عرب‌لو، محسن، فرهنگ اصطلاحات فقه فارسی، ص۱۲۳-۱۲۴.



جعبه ابزار