• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فسق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



فِسق، به ارتکاب گناه و ترک فرمان خدا اطلاق می‌شود.



از احکام عنوان یاد شده در باب‌های مختلف، نظیر صلات ، تجارت ، نکاح ، شهادات و حدود و تعزیرات سخن گفته‌اند.


فسق، مقابل عدالت عبارت است از خارج شدن از طاعت به سبب گناه کردن و ترک دستورهای خدای تعالی. بیشترین موارد کاربرد فسق نسبت به کسانی است که بر حسب اعتقاد، مسلمان و مؤمن‌اند؛ لیکن در مقام عمل کوتاهی می‌کنند و مرتکب حرام یا ترک واجب می‌شوند. عنوان فسق بر منافقان و مشرکان نیز که بر حسب اعتقاد گمراه‌اند، اطلاق شده است.
[۱] لسان العرب و المفردات (راغب)، واژه «فسق».



واژه فسق همراه مشتقات آن در قرآن کریم بسیار به کار رفته و به مصادیق آن و آثار و نتایجی که بر آن مترتب می‌گردد، اشاره شده است.


ارتکاب گناهان بزرگ و اصرار بر گناهان کوچک موجب فسق و خروج فرد از عدالت است.


ارتکاب اسباب فسق از روی عمد و آگاهی حرام و در برخی اسباب آن موجب ثبوت حد ، تعزیر و قصاص است.




۶.۱ - خروج از اهلیّت

مناصبی که جواز تصدی آن مشروط به عدالت است، مانند امامت جماعت و جمعه، قضاوت و مرجعیت ، فاسق اهلیّت تصدی آن مناصب را ندارد.

۶.۲ - جواز غیبت کردن از فاسق

کسی که تظاهر به فسق می‌کند و آشکارا مرتکب گناه می‌شود، از منظر شرع مقدس از حرمت و احترام وی کاسته می‌شود و رعایت برخی حرمت‌ها درباره او واجب نیست؛ از این رو، غیبت وی جایز شمرده شده است.

۶.۳ - پذیرفته نشدن شهادت وی

شهادت فاسق نزد قاضی پذیرفته نیست و هیچ اثری بر آن مترتب نمی‌شود.

۶.۴ - ثبوت حد در شهادت بر زنا

اگر بعض یا همه گواهانِ گواهی دهنده بر زنا فاسق باشند، بر همه آنان حدّ قذف جاری می‌شود.

۶.۵ - ثبوت ضمان در بیت المال

چنانچه حاکم پس از صدور و اجرای حکم ، به فسق شهود یا کسانی که به عدالت شهود، شهادت داده‌اند، علم پیدا کند، باید خسارتی را که از ناحیه اجرای حکم متوجه محکوم علیه شده است، از بیت المال بپردازد.


به قول برخی، زن دادن به فاسق، بویژه شراب خوار، مکروه است. برخی کراهت آن را نسبت به همه انواع فسق نپذیرفته و گفته‌اند:کراهت نسبت به بعضی انواع آن همچون شرب خمر و زنا که توأم با ننگ و عار بویژه نسبت به برخی مردان و زنان است ثابت می‌باشد.

۷.۱ - حکم هجو کردن مؤمن

هجو کردن مؤمن حرام است؛ هرچند فاسق باشد و تظاهر به فسق کند. چنان که قذف متظاهر به فسق نیز جایز نیست و موجب ثبوت حدّ بر قذف کننده است، مگر آن‌که منشأ فسق او ارتکاب زنا یا لواط باشد.

۷.۲ - حکم رفاقت با فاسق

رفاقت و همنشینی با فاسق مکروه است.
[۱۹] الکافی (کلینی) ج۲، ص۶۴۱.
چنان که اجابت دعوت او نیز کراهت دارد.
[۲۰] هدایة الامة، ج۸، ص۹۶.



۱. لسان العرب و المفردات (راغب)، واژه «فسق».
۲. بقره/سوره۲، آیه۲۶.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۵۹.    
۴. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۴۹.    
۶. انعام/سوره۶، آیه۱۲۱.    
۷. غنائم الایام، ج۱، ص۲۶۴.    
۸. کتاب المکاسب، ج۱، ص۳۴۳.    
۹. جواهر الکلام، ج۴۱، ص۲۵.    
۱۰. جواهر الکلام، ج۴۱، ص۳۰۶.    
۱۱. جواهر الکلام، ج۴۱، ص۴۷۲.    
۱۲. تحریر الاحکام، ج۵، ص۲۹۶.    
۱۳. کشف اللثام، ج۱۰، ص۳۹۱.    
۱۴. جواهر الکلام، ج۴۱، ص۲۴۱.    
۱۵. جواهر الکلام، ج۴۱، ص۲۴۹.    
۱۶. جواهر الکلام، ج۳۰، ص۱۱۴ ۱۱۵.    
۱۷. جواهر الکلام، ج۲۲، ص۶۰ ۶۱.    
۱۸. جواهر الکلام، ج۴۱، ص۴۱۸.    
۱۹. الکافی (کلینی) ج۲، ص۶۴۱.
۲۰. هدایة الامة، ج۸، ص۹۶.



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۶۸۹، برگرفته از مقاله«فسق».    



جعبه ابزار