علت نام‌گذاری شب جمعه اول ماه رجب به «لیلة الرغائب»

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

---

در دین مبین اسلام میان شب‌ها و روزهای سال، ایام و اوقاتی وجود دارند که نسبت به آن‌ها توجّه و تأکید خاصی شده است و حتی برای آن‌ها اعمالی نیز آمده است. ارزشمندی بعضی از ایام و لیالی مورد اتفاق همه مسلمین است، مانند شب و روز مبعث. ولی بعضی از این زمان‌ها به عقیده گروه یا مذهبی خاصّ از مسلمانان، دارای بار ارزشی هستند و لیلة الرغائب از جمله شب‌هایی است که از نظر شیعه بسیار ارزشمند و پرفضیلت است.

---

علّت این که این شب را لیلة الرغائب (شب آرزوها) می‌گویند، این روایت است: از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است که حضرت فرمود: از شب جمعه اول ماه رجب غفلت نکنید. همانا آن شب شبی است که ملائکه آن شب را لیلة الرغائب می‌نامند و در آن شب وقتی یک سوم شب گذشت هیچ ملکی در آسمان و زمین باقی نمی‌ماند مگر این که در کعبه و حوالی آن جمع می‌شوند و خداوند خطاب به آن‌ها می‌فرماید: ای ملائک من هر چه می‌خواهید از من بخواهید و ملائکه می‌گویند: ای پروردگار ما! حاجت ما از تو این است که روزه گیرندگان ماه رجب را ببخشی و خداوند در جواب آن‌ها می‌فرماید: این کار را انجام دادم.

---

برای این شب اعمال خاصّی ذکر شده است. به عنوان مثال در روایتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پس از توصیف شب رغائب فرمودند: اما کسی که روز پنج‌شنبه اول ماه رجب را روزه می‌گیرد و سپس بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز بخواند و در هر نماز، یک بار حمد، سه بار سوره قدر و دوازده بار سوره توحید بخواند. بعد از فراغت از نماز، هفتاد مرتبه بگوید: «اللهم صلّ علی محمد النبی الامی و علی آله» و سپس سجده کند و در سجده هفتاد مرتبه بگوید: «سبّوح قدوس رب الملائکة و الروح» و سپس سر از سجده بردارد و بگوید: «ربّ اغفر و ارحم و تجاوز عمّا تعلم إنّک انت العلّی الأعظم» و سپس دوباره به سجده رود و هفتاد مرتبه بگوید: «سبّوح قدوس رب الملائکة و الروح» و بعد از آن در سجده حاجت خود را بطلبد، ان شاء الله برآورده می‌شود.

---

حضرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند: قسم به کسی که نفس من به دست اوست، عبدی یا کنیزی نیست که این نماز را بخواند مگر این که جمیع گناهان او بخشیده می‌شود، هر چند که به اندازه زبد دریا باشد و شفاعت می‌کند روز قیامت هفتصد نفر از اهل بیت خود را که مستحق آتش هستند. و هر کس این نماز را بگذارد، چون شب اوّل قبر او شود، حق تعالی ثواب این نماز را به سوی او به صورتی نیکو و رویی گشاده می‌فرستد و با زبان فصیح به او می‌گوید: ای حبیب من! بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی؛ گوید: تو کیستی؟ به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم؛ گوید: من ثواب آن نماز م که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی. امشب به نزد تو آمدم تا حقّ تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت پس خوشحال باش که هرگز خیر از تو معدوم نخواهد شد.
در کتب فقهی و رساله‌های عملیّه شیعه و کتاب‌های اخلاقی، از نماز شب رغائب به عنوان یکی از نمازهای مستحبّی یاد کرده اند. همه این‌ها فضیلت لیلة الرغائب در نزد خداوند را می‌رساند.

---