• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یحیی بن عبدالجلیل فهری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





یحیی بن عبدالجلیل فهری (۵۳۵ ـ ۵۸۸ ه‌ـ.ق) از شاعران و ادیبان برجسته اندلس بود.
گفته شده اهل فرّیش یا بلش بوده ولی بیشتر عمر خود را در اشبیلیه و مرسیه گذراند.
ایشان به خاطر سبک شعری قوی و قصاید بدیع خود، به عنوان یکی از شاعران برجسته اندلس و مغرب شناخته می‌شد.
او اشعار فراوانی در مدح ملوک و امیران سروده است.
از جمله؛ امیر یعقوب بن یوسف موحدون مراکش و ابوعبدالله بن سعد مردنیش در اندلس را مدح کرده است.
دیوان شعر او در دو مجلد گردآوری شده و شامل بیش از ۹۴۰۰ بیت است.
شاگردان مشهوری چون ابوعلی شلوبین و ابوالقاسم بن حسان داشت.
وی در سال ۵۸۷ (هجری قمری) یا ۵۸۸ (هجری قمری) در مراکش درگذشت.



ابوبکر یحیی بن عبدالجلیل بن عبدالرحمان بن مجبر فهری مرسی اشبیلی مشهور به ابن مجبر ادیب و شاعر اندلسی که در سال ۵۳۵ (هجری قمری) زاده شد.
برخی وی را اهل فِرَّیش و برخی اهل بلش، از شهرهای اندلس می‌دانند.
ولی گفته شده عبدالجلیل در اشبیلیه زندگی کرد و در مرسیه درس خواند و از استادان این شهر بهره برد.
ایشان در زمان خود شاعر بی‌بدیل اندلس، بلکه در مغرب بود.
وی فردی خوش‌قریحه، کثیرالشعر، دارای سبک شعری قوی، قصایدی بدیع که ضرب‌المثل شده بودند، توصیف شده است.


ابن مجبر در اشعار خود ملوک و امرا را مدح می‌گفت.
چنان که زمانی را در مراکش به سر برد و در مدح امیر یعقوب بن یوسف بن عبدالمؤمن، از ملوک موحدون مراکش ( حکومت ۵۸۰ ـ ۵۹۵ هـ.ق) اشعار بسیاری سرود.
اشعاری نیز در مدح امیر ابوعبداللّه بن سعد بن مردنیش ( ۵۱۸ ـ ۵۶۷ هـ.ق) از امرای اندلس داشته است.


ابوبکر شاگردانی داشت که از جمله می‌توان به؛ ابوعلی شلوبین و ابوالقاسم بن حسان اشاره نمود.


یحیی بن عبدالجلیل اثرش دیوان شعری است که در دو مجلد بوده است.
گفته شده اشعارش مشتمل بر بیش از ۹۴۰۰ بیت بوده است.


فهری در سال ۵۸۸ (هجری قمری) یا سال ۵۸۷ (هجری قمری) در مراکش درگذشت.
(دیگر منابع: )

۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۵۲۱.    
۲. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۴، ص۲۷۵.    
۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۸۴.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۲، ص۱۲۰.    
۵. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۵۰۳.    
۶. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۲۳۷.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۱، ص۲۱۵.    
۸. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۴، ص۱۸۳.    
۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۵۲.    
۱۰. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۲۰۱.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۴.    
۱۲. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۴، ص۱۸۳.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۴.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۱، ص۲۱۵.    
۱۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۰۴.    
۱۶. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۴، ص۲۷۵.    
۱۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۵۲.    
۱۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۰۴.    
۱۹. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۴، ص۱۸۳.    
۲۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۵۲.    
۲۱. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۳۴۲.    
۲۲. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۲۳۸.    
۲۳. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۴، ص۱۸۳.    
۲۴. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۲۳۸.    
۲۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۱، ص۲۱۵.    
۲۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۴.    
۲۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۴.    
۲۸. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۳۴۹.    
۲۹. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۴۱۵.    
۳۰. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۴۷۹.    
۳۱. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۵۶۸.    
۳۲. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۰۴.    
۳۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۴.    
۳۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۱، ص۲۱۵.    
۳۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۵۲.    
۳۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۰۴.    
۳۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۷۶۸.    
۳۸. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۲۳۸.    
۳۹. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۲۴۰.    
۴۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۵.    
۴۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۱، ص۲۱۵.    
۴۲. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۴، ص۱۸۳.    
۴۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۰۴.    
۴۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۵۲.    
۴۵. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۲۳۸.    
۴۶. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۵۰۳.    
۴۷. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۲۴۰.    
۴۸. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۴، ص۲۷۵.    
۴۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۵.    
۵۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۱، ص۲۱۵.    
۵۱. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۴، ص۱۸۳.    
۵۲. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۲۰۱.    
۵۳. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۳۴۲.    
۵۴. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۳۴۳.    
۵۵. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۳۴۹.    
۵۶. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۴۱۵.    
۵۷. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۴۷۹.    
۵۸. حمیری، محمد بن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۵۶۸.    
۵۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۰۴.    
۶۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۵۲۱.    
۶۱. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۴، ص۲۷۵.    
۶۲. بن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۸۴.    
۶۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۱، ص۳۱۵.    
۶۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴۲، ص۱۲۰.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یحیی بن عبدالجلیل فهری»، ج۴، ص۴۵۱.






جعبه ابزار