االتفسیر و المفسرون للمعرفه (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «التفسیر و المفسرون»، تالیف حضرت آیت‌الله
محمد هادی معرفت از
علماء و دانشمندان قرآن پژوه، معاصر می‌باشد.
حضرت آیت‌الله محمد هادی معرفت از علماء و دانشمندان قرآن پژوه، معاصر می‌باشد.نویسنده‌ای که عمر پربرکت خویش را در تبیین و تشریح موضوعات
علوم قرآنی مصروف نمود. و در این راستا خدمات ارزشمندی به جامعه اسلامی ارائه نموده که مجموع این کتاب‌ها به ۱۰ جلد می‌رسد، یکی از این آثار، کتاب ارزشمند «التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب» است که مؤلف، آن را در راستای التفسیر و المفسرون
ذهبی (از علماء
اهل سنت، که در بعضی از مطالب آن
شیعه را مورد بی مهری قرار داده است) نوشته شده. این کتاب که موضوع آن تفسیر (از ابعاد مختلف مانند تعریف آن- تفسیر در دوران
پیامبر-
صحابه-
تابعین و...) است با توجه به آن که مؤلف سعی نموده مطالب آن را به صورت منطقی و سلسله وار ارائه نماید، مورد توجه علاقه مندان زیادی قرار گرفته تا آنجا که از طرف انتشارات التمهید ترجمه و بخشهایی از آن در دانشگاهها به عنوان کتاب درسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کتاب «التفسیر و المفسرون» شامل ۲ جلد است که فهرست مطالب آن به شرح ذیل است جلد اول: شامل ۷ فصل که عبارتند از: فصل اول:
تفسیر (تعریف تفسیر- دلیل نیاز به تفسیر و...)
فصل دوم: ترجمه قرآن (تعریف ترجمه- شرائط ترجمه و...)
فصل سوم: پیدایش
فصل چهارم: تفسیر در دوران صحابه
فصل پنجم: تفسیر در عصر تابعین فصل ششم: مفسران نامی و مشهور، پس از تابعین فصل هفتم: نقش
اهل بیت علیهم‌السّلام در تفسیر
جلد دوم: فصل اول: تفسیر در عصر تدوین فصل دوم: تفسیر نقلی فصل سوم: معروفترین تفاسیر نقلی فصل چهارم:
تفسیر اجتهادی فصل پنجم: تفاسیر کوتاه فصل ششم:
تفاسیر ادبی فصل هفتم:
تفاسیر لغوی فصل دهم: مهمترین
تفاسیر عرفانی.
از آنجا که کتاب التفسیر و المفسرون. . از اولین کتابهایی است که از طرف علمای شیعه در این زمینه (روشها و مکاتب تفسیری) نوشته شده ولی مؤلف محترم آن با سعی و تلاشی که نموده توانسته مطالب مورد نظر و مورد بحث را به نحو مستوفی و کامل انجام دهد، این اثر ارزشمند دارای ویژگیهایی است که در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود: ۱- از نظر گستردگی منابع در زمینه‌های مختلف به گونه‌ای که هر منبعی که در غنی ساختن مطلب مفید بوده از آن استفاده نموده است ۲- مؤلف در مسائل اختلافی فقط به ذکر اقوال اکتفا ننموده بلکه بعد از بیان، آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده- مانند بحث
تفسیر به رای ۳- مطالب کتاب دارای سیر منطقی است که از بررسی اصطلاحات مربوط به تفسیر شروع می‌شود و به بیان مکاتب تفسیری خاتمه پیدا می‌کند ۴- به دور از هر گونه تعصب، سعی شده کتب اهل سنت معرفی و ویژگیهای آنها نیز بیان شود ۵- در فصل آخر جلد اول. بحث مهمی را ارائه می‌نمایند پیرامون نقش اهل بیت علیهم‌السّلام در تفسیر قرآن و در این باره تحقیق جامعی درباره موالیان اهل بیت، از صحابه و تابعین و نقش آنان در تفسیر ارائه نموده تا بدین وسیله بتواند از حریم اهل بیت علیهم‌السّلام در این زمینه دفاع نماید ۶- در جلد اول فصل سوم: پیرامون ترجمه قرآن مجید بحث شده که در آن پس از بیان شرائط و ویژگیهای ترجمه، احکام فقهی مربوط به آن ذکر و در پایان مواردی که از سوی مترجمین، به اشتباه ترجمه شده بیان می‌نمایند ۷- در جلد دوم. آفات
تفسیر نقلی (ماثور) را مورد بحث قرار داده و در آن بحث مهم
اسرائیلیات در تفسیر را ارائه می‌نماید که در این رابطه حدود ۴۰ مورد را ذکر و به طور مشروح نقد و بررسی می‌نمایند ۸- در جلد اول (فصل پنجم) درباره تفسیر در عصر تابعین بحث می‌نمایند که در آن جا دو مطلب قابل توجه ذکر شده یکی مدارسی که در آن زمان تفسیر در آنها تدریس می‌شد. ، دیگری معرفی ۳۰ نفر از مفسرین بزرگ در آن زمان که خلاصه‌ای از زندگی آنها بیان شده است.
از آنجا که کتاب التفسیر و المفسرون ترجمه و توسط مؤسسه انتشاراتی التمهید به چاپ رسیده، بین متن عربی و ترجمه آن در بعضی از موارد تفاوتهایی وجود دارد که لازم است به بعضی از آنها اشاره شود. اما با توجه به اینکه مطالب ترجمه شده قبل از چاپ، توسط مؤلف محترم بررسی شده و زیر نظر ایشان صورت گرفته، چه بسا که در ارائه مطالب تجدید نظر شده و این تفاوتها را بوجود آورده است. بهرحال محورهایی که متن عربی و ترجمه آن دارای اختلاف می‌باشند به قرار زیر است ۱- در ترجمه عناوین دقیق نمی‌باشد مانند: ص۱۱۸- دلایل مخالفان ترجمه (ص ۱۲۷ عربی) ص۵۵- شرائط مفسر (صلاحیة المفسر ص۵۲ عربی) ۲- متن عربی عنوان دارد ترجمه ندارد مانند: ص۱۳۳ ج۱- دفاع حاسم ۳- ترجمه عنوان دارد متن عربی ندارد. مانند: ص۲۱ و ۲۳ و ۷۲ و ۸۳ و ۹۷ و ۹۸ از جلد اول و ص۱۵ و ۱۱۷ از جلد دوم ۴- در متن عربی مطلب وجود دارد ولی در ترجمه نیست مانند: ص۱۲۲- الترجمة الحرفیه للقرآن جاول. نمونه‌ای از اسرائیلیات که حدود ۹۰ صفحه و ۴۴ مورد است که در ترجمه ۵ مورد آن بیشتر ذکر نشده است ۵- در ترجمه مطلبی وجود دارد که در متن عربی نیست مانند: از ص۱۳۴ تا ص۱۳۷ جلد اول- ص۱۵۵- از ص۴۱۱ تا ص۴۳۲- در جلد دوم: ص۲۲ حجیة خبر واحد. از ص۳۳۳ تا ص۳۸۲ و از ص۴۲۸ تا ص۵۵۵ ۶- پس و پیش بودن مطالب مانند: اهمیت امر ترجمه که باید بعد از تعریف ترجمه باشد (جلد اول) ص۳۲۰ (جلد اول) در متن عربی- اعلام التابعین اول بعد از آن شرح ولی در ترجمه برعکس است
این کتاب دو جلد است که جلد اول آن دارای ۶۲۷ صفحه و جلد دوم آن دارای ۶۵۷ صفحه می‌باشد و مشخصات آن به شرح ذیل است: ۱- کاغذ: عادی ۲- نوبت چاپ: اول ۳- تاریخ انتشار جلد اول: سال ۱۳۷۶ هجری شمسی و جلد دوم سال ۱۳۷۷ ۴- تیراژ: ۳۰۰۰ نسخه ۵- ناشر: دانشگاه علوم اسلامی رضوی،
مشهد. ۶- جلد: گالینگور ۷- دارای فهرست آیات، احادیث، اعلام. ۸- در پایان جلد دوم جدولی ارائه شده که در آن نام ترجمه‌های قرآن به زبان‌های مختلف آورده شده است. ۹- نام کتاب: التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب. ۱۰- مؤلف: آیت‌الله محمد هادی معرفت. ۱۱- این کتاب توسط آقایان علی خیاط و علی نصیری به
فارسی ترجمه شده است.
کتاب تفسیر و مفسران، ترجمه کتاب التفسیر و المفسرون است که توسط آقایان: علی خیاط و علی نصیری به زبان فارسی ترجمه شده و دارای مشخصات ذیل می‌باشد: ۱- تعداد مجلدات دو جلد که جلد اول آن ۵۲۶ صفحه و جلد دوم آن ۶۰۸ صفحه می‌باشد ۲- کاغذ: اعلا. ۳- جلد: گالینگور ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تاریخ انتشار: تابستان سال ۱۳۷۹- جلد اول و جلد دوم سال ۱۳۸۰ ۶- تیراژ: سه هزار نسخه ۷- ناشر: مؤسسه فرهنگی التمهید ۸- دارای فهرست‌های: اعلام، آیات، منابع و مآخذ. ۹- مقدمه‌ای از ناشر.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
