ابراهیم بن محمد زهری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابراهیم بن محمد زُهری (
۳۵۲-
۴۴۱ق) در
ادبیات،
نحو و
لغت یگانه زمان خود بود.
در سیاست اجتماعی حکومت
اندلس دارای جاه و مقام و وزیر بود.
ابوالقاسم ابراهیم بن محمد بن زکریا زُهری قرطبی مشهور به ابن افلیلی اهل
قرطبه بود و در سال ۳۵۲ در قرطبه زاده شد و از آنجا که نیاکانش از روستای افلیلاء در شام آمده بودند، به ابن افلیلی شهرت یافت. در جوانی از بزرگانی چون
محمد بن حسن زبیدی،
ابوعیسی لیثی و نیز از پدر خویش لغت و ادب آموخت.
ابن افلیلی در ادبیات، نحو و لغت استاد و به قول
ابن حیان یگانه زمان خود بود، اما به
شعر و نقد آن نیز می‌پرداخت؛
به علاوه بر اشعار جاهلی و اسلامی آگاهی کامل داشت.
وی عاقبت، خود نیز به کار تدریس پرداخت و شهرت فراوانی کسب کرد.
از میان شاگردان پرشمار او می‌توان کسانی چون
ابومروان تمیمی طبنی و
علاء بن ابی مغیره را نام برد.
ابن افلیلی از جریان‌های سیاسی و اجتماعی نیز به دور نبود. در زمان فتنه
بربر ها به ایشان پیوست و سپس به امرای قرطبه از حمّودیان نزدیک شد و در آن دستگاه به جاه و مقام رسید.
زمانی نیز از سوی
المستکفی باللّه، حکومت در اندلس سمت
وزارت را بر عهده داشت
و پس از مدتی کناره گیری در زمان
هشام سوم، به فساد در دین متهم و دستگیر شد و به زندان افتاد؛ ولی سرانجام آزاد گردید.
تنها اثری که به ابن افلیلی منسوب است شرح دیوان المتنبّی است.
ابن افلیلی در سال ۴۴۱ق
در قرطبه درگذشت.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم بن محمد زهری»، ج۳، ص۳۶.
