اَعصِرُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَعصِرُ:
(إِنّی أَرانی أَعْصِرُ خَمْراً) اَعصِرُ: در اصل از مادّه «عَصر» به معنى «فشردن و فشار دادن» است.
آيه مورد بحث در مورد خوابى است كه يكى از دو جوان زندانى كه با يوسف در زندان به سر مى‌برده، مى‌بيند و براى تعبير آن به يوسف مراجعه مى‌كند و مى‌گويد:
«من در عالم خواب چنين ديدم كه انگور را براى ساختن شراب مى‌فشارم.»
(أَعْصِرُ خَمْراً) تعبير به
(إِنّی أَعْصِرُ خَمْراً) (من شراب مى‌فشردم) يا به خاطر آن است كه او در خواب ديد انگور را براى ساختن شراب مى‌فشارد و يا انگورى را كه در خم، تخمير شده بود براى صاف كردن و خارج ساختن شراب از آن مى‌فشرده است و يا اين كه انگور را مى‌فشرده تا عصير آن را به شاه بدهد، بى‌آنكه شراب شده باشد و از آنجا كه اين انگور قابل تبديل به شراب است اين كلمه به آن اطلاق شده است.
به موردی از کاربرد
اَعصِرُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ دَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيانَ قالَ أَحَدُهُمآ إِنّی أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا وَ قالَ الآخَرُ إِنّی أَرَانی أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسی خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ نَبِّئْنا بِتأْويلِهِ إِنّا نَراکَ مِنَ الْمُحْسِنينَ) (و در اين هنگام دو جوان، همراه او وارد زندان شدند؛ يكى از آن دو گفت: «من در خواب ديدم كه انگور براى ساختن شراب مى‌فشارم» و ديگرى گفت: «من درخواب ديدم نان بر سرم حمل مى‌كنم؛ كه پرندگان از آن مى‌خورند؛ ما را از تعبير اين خواب آگاه كن كه تو را از نيكوكاران مى‌بينيم.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
جمله
(أَعْصِرُ خَمْراً) به معناى اين است كه انگور را مى‌فشردم تا خمر درست كنم و اگر انگور را خمر ناميده به اعتبار آن صورتى است كه در آينده به خود مى‌گيرد (و خمر مى‌شود) و معناى آيه اين است: در بامدادى يكى از آن دو به يوسف گفت: من در عالم رؤيا ديدم كه براى تهيه شراب، انگور مى‌فشارم.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَعصِرُ»، ج۳، ص۱۸۱-۱۸۲.
