• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بیت المعمور تبدیل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


از کعبه یا خانه‌ای محاذی کعبه در آسمان چنین تعبیر شده است.
بیت المعمور که از آن به ضُراح،
[۱] جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳.
[۲] مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۷.
[۳] تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۲۵۶.
ضریح
[۴] جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳.
[۵] روح البیان، مج۹، ج۲۷، ص۱۸۵.
و عروبا
[۶] روح البیان، مج۹، ج۲۷، ص۱۸۵.
نیز تعبیر شده، ترکیبی وصفی از «بیت» و «معمور» است. «بیت» در لغت معادل منزل و مسکن
[۷] المصباح، ص۶۸ «بیت».
و به معنای خانه و «معمور» اسم مفعول از مصدر «عمران» و به معنای آباد است،
[۸] مقاییس اللغه، ج۲، ص۱۷۵، «عَمَرَ».
بنابراین بیت المعمور یعنی خانه آباد. خانه آباد در لغت به خانه‌ای اطلاق می‌شود که متروک نباشد و اهلش در آن سکونت داشته باشند.
[۹] المصباح، ص۴۲۹، «عَمَرَ».

ترکیب «البیت المعمور» تنها یک بار در آیه ۴ سوره طور/۵۲، آمده است. در آغاز این سوره خداوند در کنار چند قَسَم، به آن نیز سوگند یاد کرده است: «والطّور• و کِتـب مَسطور• فی رَقّ مَنشور• والبَیتِ المَعمور• والسَّقفِ المَرفوع». (طور/۵۲، ۱-۵)
سوگند خداوند به «البیت المعمور» حاکی از قداست، حرمت و عظمت والای این خانه آباد در
دائرة المعارف قرآن کریم، جلد ۶، صفحه ۳۹۶
پیشگاه اوست. مفسران درباره اینکه این خانه مقدس چیست اختلاف نظر دارند؛ برخی با توجه به اینکه در قرآن از کعبه با نام بیت یاد شده بیت المعمور را به کعبه تفسیر کرده‌اند که به وسیله زائران و حاجیان همواره معمور و آباد است و نخستین خانه‌ای است که برای عبادت بر روی زمین ساخته و آباد شده است.
[۱۰] کشف الاسرار، ج۹، ص۳۳۳.
[۱۱] مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۷.
[۱۲] المیزان، ج۱۹، ص۶.

برخی دیگر گفته‌اند: منظور از آن خانه دلهای مؤمنان است که با معرفت و اخلاصآباد است.
[۱۳] روح البیان، مج۹، ج۲۷، ص۱۸۶.
[۱۴] نمونه، ج۲۲، ص۴۱۲.

برخی می‌گویند: بیت المعمور اشاره است به دلهای عارفان که به معرفت و محبت خداوند آبادان و به نظر او زنده و به لطف او شادان است.
[۱۵] کشف الاسرار، ج۹، ص۳۴۵.

برخی نیز بیت المعمور را به قلب عالم یعنی نفس ناطقه کلیه که همان لوح قدر است تفسیر کرده‌اند که با طواف ملکوت بر گرد آن همواره آباد است.
[۱۶] تفسیر ابن عربی، ج۲، ص۵۴۷-۵۴۸.

بنابر آنچه در علوم عقلی و عرفانی ثابت است همه موجودات عالم ماده مسبوق به تحقق در عوالم قبل از عالم ماده‌اند که از آن جمله کعبه است، از این رو باید قبل از تحقق مادی آن، در عوالم پیشین (عالم مثال، عقل و لاهوت) متحقق شده باشد. بیت المعمور اشاره به وجود کعبه در عالم مثال است که در برخی از اقوالِ مشهورتر به بیتی در محاذات کعبه (در آسمان اول، چهارم یا هفتم) تفسیر شده است،
[۱۷] جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳-۲۴.
[۱۸] کشف الاسرار، ج۱، ص۳۶۶.
[۱۹] المیزان، ج۱۹، ص۸.
از این رو بر اساس روایتی: کعبه مربع ساخته شده، چون محاذی بیت المعمور است و بیت المعمور مربع است، چون در محاذات عرش قرار دارد و عرش نیز مربع است، زیرا کلماتی که اسلام بر آن بنا شده ۴ تاست: «سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر».
[۲۰] مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۲.
حرمت بیت المعمور در آسمانها همانند حرمت کعبه در زمین است.
[۲۱] جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳.
[۲۲] تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۲۵۶.
[۲۳] کشف الاسرار، ج۹، ص۳۳۳.
این خانه با عبادت فرشتگان معمور و آباد است
[۲۴] روض الجنان، ج۱۸، ص۱۲۳-۱۲۴.
[۲۵] رحمة من الرحمن، ج۴، ص۲۰۰.
[۲۶] کشف الاسرار، ج۱، ص۳۶۶.
و براساس روایات هر روز ۷۰۰۰۰ فرشته به زیارت آن می‌آیند و هرگز به آن باز نمی‌گردند.
[۲۷] جامع البیان، مج۹، ج۱۷، ص۱۹.
[۲۸] ج۱۳، ص۲۲-۲۴.
[۲۹] مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۷.
[۳۰] الدرالمنثور، ج۷، ص۶۲۷-۶۲۹.

با توجه به اینکه بیت المعمور حقیقت مثالی کعبه در عوالم غیبی آسمان چهارم یا هفتم
[۳۱] نثر طوبی، ج۱، ص۱۰۱.
است مقصود از محاذات آن با کعبه محاذات معنوی است نه مادی،
[۳۲] المیزان، ج۸؛ ص۱۷۱.
بنابراین، این شبهه که
دائرة المعارف قرآن کریم، جلد ۶، صفحه ۳۹۷
«اگر بیت المعمور در آسمان همواره محاذی کعبه باشد باید هم زمین حرکت کند هم آسمان یا هیچ یک حرکت نکنند، چون اگر یکی حرکت کند و دیگری ساکن باشد از محاذات یکدیگر بیرون می‌روند» ظاهرنگری ناشی از پندار جسمانی بودن بیت المعمور است.
[۳۳] نثر طوبی، ج۱، ص۱۰۲.

براساس برخی از روایات و نیز نظر برخی از مفسران بیت المعمور همان مسجدالاقصی است
[۳۴] بحارالانوار، ج۳۷، ص۳۱۷.
[۳۵] اطیب البیان، ج۸؛ ص۲۱۹.
که در آیه ۱ اسراء/۱۷: «سُبحـنَ الَّذی اَسری بِعَبدِهِ لَیلاً مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ اِلَی المَسجِدِ الاَقصَا الَّذی بـرَکنا حَولَهُ لِنُرِیَهُ مِن ءایـتِنا اِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ البَصیر» ذکر شده و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در آنجا با ملائکه و پیامبران الهی نماز خوانده
[۳۶] بحارالانوار، ج۳۷، ص۳۱۷.
[۳۷] ج۲۶، ص۳۰۷.
و با حضرت ابراهیم علیه‌السّلام به گفتوگو پرداخته است.
[۳۸] جامع البیان، مج۹، ج۱۷، ص۱۹.
[۳۹] بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۲۶.

البته بنابر اصل تطابق عالم کبیر کیانی و عالم صغیر انسانی آنچه در عالم کبیر موجود است در عالم صغیر انسانی نیز وجود دارد و بیت المعمور عالم صغیر انسانی قلب انسان است، از این رو برخی از اقوال که بیت المعمور را به قلب انسان کامل تفسیر کرده
[۴۰] بیان السعاده، ج۴، ص۱۱۷.
می‌تواند اشاره به این مطلب باشد.
در روایات ویژگیهای دیگری برای بیت المعمور ذکر شده است که برخی از آنها عبارت است از:
۱. قرآن کریم نخست به صورت دفعی به بیت المعمور، سپس از بیت المعمور به صورت تدریجی و در ظرف ۲۰ سال بر رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل شد.
[۴۱] تفسیر قمی، ج۲، ص۲۶۴.

۲. بیت المعمور ۵۰۰۰۰ سال پیش از آفرینش آسمانها و زمین آفریده شده است.
[۴۲] بحارالانوار، ج۲۶، ص۳۰۷.

۳. بر بیت المعمور نام خدای متعالی نوشته شده است: «و باسمک المکتوب فی البیت المعمور».
[۴۳] بحارالانوار، ج۹۲، ص۳۷۲.

۴. هرروز ۷۰۰۰۰ فرشته بر بیت المعمور نازل شده، پس از طواف آن خانه به زمین می‌آیند و به طواف کعبه می‌پردازند، آنگاه به زیارت قبر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شتافته و سپس به زیارت قبر امیر مؤمنان علیه‌السّلام می‌روند و از آنجا به کربلا رفته و پس از زیارت قبر امام حسین علیه‌السّلام به آسمان عروجمی کنند.
[۴۴] بحارالانوار، ج۹۷، ص۱۲۲.

۵. فرشتگان به هنگام طواف بیت المعمور با خواندن دعای «یا من اظهر الجمیل و ستر القبیح، یا من لم یؤاخذ بالجریرة...» به نیایش می‌پردازند.
[۴۵] بحارالانوار، ج۹۲، ص۳۵۳-۳۵۴.

دائرة المعارف قرآن کریم، جلد ۶، صفحه ۳۹۸
۶. نام محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم؛ علی، حسن، حسین و ائمه علیهم‌السّلام و شیعیانشان بر پوستی از نور و آویخته بر بیت المعمور نگاشته است.
[۴۶] علل الشرایع، ج۱، ص۷.

۷. نگهبان بیت المعمور فرشته‌ای است که او را «زرین» می‌گویند. در نسخه‌ای «رزین» و در نسخه‌ای دیگر «درزین» آمده است.
[۴۷] روض الجنان، ج۱۸، ص۱۲۳.

منابع
بحارالانوار؛ بیان السعادة فی مقامات العباده؛ تفسیر اطیب البیان؛ تفسیر روح البیان؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر؛ تفسیر القرآن الکریم، ابن عربی؛ تفسیر القمی؛ تفسیر نمونه؛ جامع البیان عن تاویل آی القرآن؛ الدرالمنثور فی التفسیر بالماثور؛ رحمة من الرحمن فی تفسیر و اشارات القرآن؛ روض الجنان و روح الجنان؛ علل الشرایع؛ کشف الاسرار و عدة الابرار؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ المصباح المنیر؛ معجم مقاییس اللغه؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ نثر طوبی.

فهرست مندرجات

۱ - پانویس
۲ - منبع

۱. ↑ جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳.
۲. ↑ مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۷.
۳. ↑ تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۲۵۶.
۴. ↑ جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳.
۵. ↑ روح البیان، مج۹، ج۲۷، ص۱۸۵.
۶. ↑ روح البیان، مج۹، ج۲۷، ص۱۸۵.
۷. ↑ المصباح، ص۶۸ «بیت».
۸. ↑ مقاییس اللغه، ج۲، ص۱۷۵، «عَمَرَ».
۹. ↑ المصباح، ص۴۲۹، «عَمَرَ».
۱۰. ↑ کشف الاسرار، ج۹، ص۳۳۳.
۱۱. ↑ مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۷.
۱۲. ↑ المیزان، ج۱۹، ص۶.
۱۳. ↑ روح البیان، مج۹، ج۲۷، ص۱۸۶.
۱۴. ↑ نمونه، ج۲۲، ص۴۱۲.
۱۵. ↑ کشف الاسرار، ج۹، ص۳۴۵.
۱۶. ↑ تفسیر ابن عربی، ج۲، ص۵۴۷-۵۴۸.
۱۷. ↑ جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳-۲۴.
۱۸. ↑ کشف الاسرار، ج۱، ص۳۶۶.
۱۹. ↑ المیزان، ج۱۹، ص۸.
۲۰. ↑ مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۲.
۲۱. ↑ جامع البیان، مج۱۳، ج۲۷، ص۲۳.
۲۲. ↑ تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۲۵۶.
۲۳. ↑ کشف الاسرار، ج۹، ص۳۳۳.
۲۴. ↑ روض الجنان، ج۱۸، ص۱۲۳-۱۲۴.
۲۵. ↑ رحمة من الرحمن، ج۴، ص۲۰۰.
۲۶. ↑ کشف الاسرار، ج۱، ص۳۶۶.
۲۷. ↑ جامع البیان، مج۹، ج۱۷، ص۱۹.
۲۸. ↑ ج۱۳، ص۲۲-۲۴.
۲۹. ↑ مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۷.
۳۰. ↑ الدرالمنثور، ج۷، ص۶۲۷-۶۲۹.
۳۱. ↑ نثر طوبی، ج۱، ص۱۰۱.
۳۲. ↑ المیزان، ج۸؛ ص۱۷۱.
۳۳. ↑ نثر طوبی، ج۱، ص۱۰۲.
۳۴. ↑ بحارالانوار، ج۳۷، ص۳۱۷.
۳۵. ↑ اطیب البیان، ج۸؛ ص۲۱۹.
۳۶. ↑ بحارالانوار، ج۳۷، ص۳۱۷.
۳۷. ↑ ج۲۶، ص۳۰۷.
۳۸. ↑ جامع البیان، مج۹، ج۱۷، ص۱۹.
۳۹. ↑ بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۲۶.
۴۰. ↑ بیان السعاده، ج۴، ص۱۱۷.
۴۱. ↑ تفسیر قمی، ج۲، ص۲۶۴.
۴۲. ↑ بحارالانوار، ج۲۶، ص۳۰۷.
۴۳. ↑ بحارالانوار، ج۹۲، ص۳۷۲.
۴۴. ↑ بحارالانوار، ج۹۷، ص۱۲۲.
۴۵. ↑ بحارالانوار، ج۹۲، ص۳۵۳-۳۵۴.
۴۶. ↑ علل الشرایع، ج۱، ص۷.
۴۷. ↑ روض الجنان، ج۱۸، ص۱۲۳.






جعبه ابزار