• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حنظلة بن اسعد شبامی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حنظلة بن اسعد شِبامی یار باوفای امام حسین علیه السلام «۴» و شهید کربلا از قبیله هَمْدان است. «۵»




او، حنظله شامى
[۲] ریاض الشهادة ج۲، ص۱۵۵.
[۳] اسرار الشهادة ج۲، ص۳۹۵.
و عجلى نیز نامیده شده است.
[۴] روضة الشهدا، ص۳۰۹.
ولى مامقانی، شامی بودن وى را ردّ مى‏ كند.
[۵] تنقیح المقال ج۱، ص۳۸۲.

نام پدر وی سعد، و سعید هم درج شده است.
[۷] المفید فى ذكرى سبط الشهید، ص۹۶.
شیخ طوسی، اسعد بن حنظله شبامی را نیز از یاران امام حسین علیه السلام برشمرده. ولى مرحوم شوشترى عقیده دارد وى، همان حنظلة بن اسعد شبامى است.
[۹] قاموس الرجال ج۲، ص۸.
كه نام پدر (اسعد) به نام فرزند (حنظله) تبدیل شده است.
[۱۰] قاموس الرجال ج۴، ص۷۷.
به گفته مؤلّف قاموس الرجال، سعد بن حنظله تمیمی نیز همان حنظله شبامى مى ‏باشد. ولى محمد مهدى شمس‏ الدین تصحیف و اشتباه در این حالت را بسیار بعید مى ‏داند. زیرا حنظله، شبامى و از اعراب جنوب و سعد، تمیمى و از اعراب شمال است.
[۱۱] انصارالحسین، ص۸۹- ۹۰.




او از چهره ‏های سرشناس و شجاع شیعه‌ ی -کوفه‌- و سخنوری فصیح و قاری قرآن بود. حنظله فرزندی به نام علی داشت که مورّخان از وی خبر نقل کرده ‏اند.



او، پیک امام حسین علیه السلام در کربلا بود و در روزهای قبل از جنگ از طرف آن حضرت برای عمر بن ‌سعد پیام می ‏برد.
[۱۳] ابصار العین، ص۱۳۰.
[۱۴] وسیلة الدارین، ص۱۳۴.
[۱۵] تنقیح المقال ج۱، ص۳۸۲.




روز عاشورا نزد امام حسین علیه السلام آمد و مقابل آن بزرگوار ایستاد. صورت و سینه خود را سپر شمشیرها و تیرها و نیزه ‏ها قرار داد. و خطاب به سپاه کوفه آیات ذیل را تلاوت کرد:
یَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ مِثْلَ یَوْمِ الْأَحْزَابِ• مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْماً لِلْعِبَادِ• وَیَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ یَوْمَ التَّنَادِی• یَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِینَ مَا لَکُمْ مِنْ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَنْ یُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ
ای قوم! من از -روزی- مثل روز دسته‏ ها -ی مخالف خدا- بر شما می‏ترسم. -از سرنوشتی‏- نظیر سرنوشت قوم نوح و عاد و ثمود و کسانی که پس از آنها -آمدند.- و -گرنه‏- خدا بر بندگان -خود- ستم نمی‏ خواهد. و ای قوم! من بر شما از روزی که مردم، یکدیگر را -به یاری هم‏- ندا درمی‏ دهند بیم دارم؛ روزی که پشت‏ کنان باز می‏ گردید -در حالی که‏- برای شما در برابر خدا هیچ حمایت‏ گری نیست؛ و هر که را خدا گمراه کند او را راهبری نیست.
آن‏گاه گفت: ای قوم! حسین را می ‏کشید پس خداوند شما را به عذابی -سخت‏- هلاک کند. «وَقدْ خابَ مَنِ افْتَری»
؛ «و هر که دروغ بندد نومید می‏ گردد.» امام علیه السلام به او گفت: ای پسر اسعد! خدا تو را رحمت کند. این مردم، هماندم که دعوت حقّت را نپذیرفتند و حمله کردند که [۸]     تو و یارانت را جایز بشمارند مستحقّ عذاب شدند، چه رسد به حال که برادران نیکوکارت را کشته‏ اند. حنظله عرض کرد: راست گفتی، فدایت شوم.
شما از من داناتر و در خواندن دشمن به حقّ شایسته‏ تری. آیا ما به سوی آخرت نمی‏ رویم و به برادرانمان ملحق نمی ‏شویم؟ حضرت فرمود: «سوی ملک جاودان روان شو که از دنیا و آنچه در آن است بهتر می‏ باشد.» حنظله گفت: «سلام بر تو ای اباعبدالله، درود خدا بر شما و خاندانت باد. خدا ما را در بهشت به یکدیگر بشناساند.» امام علیه السلام فرمود: آمین، آمین.
[۱۹] تاریخ طبرى ج۱، ص۶۵.
[۲۱] مقتل الحسین علیه السلام، خوارزمى ج۲، ص۲۸.
[۲۳] اعلام الورى، ص۲۴۱.
آن‏ گاه حنظله از سیّدالشهدا علیه السلام رخصت طلبید
[۲۵] ابصار العین، ص۱۳۰.
و پس از غلام ترکی عازم میدان شد.
[۲۶] روضة الشهدا، ص۳۰۹.




بیست تن از دشمن را به هلاکت رساند و سرانجام در جمع برادران شهید خود جای گرفت.



از او در زیارت ناحیه مقدسه امام علیه السلام و رجبیّه چنین یاد شده است: «السلام علی حنظلة بن اسعد الشبامی»
[۲۷] اقبال ج۳، ص۷۹.
[۲۸] اقبال ج۳، ص۳۴۵.

«درود بر حنظلة بن اسعد شبامی»


 
۱. لهوف، ص۶۵.    
۲. ریاض الشهادة ج۲، ص۱۵۵.
۳. اسرار الشهادة ج۲، ص۳۹۵.
۴. روضة الشهدا، ص۳۰۹.
۵. تنقیح المقال ج۱، ص۳۸۲.
۶. ارشاد ج۲، ص۱۰۵.    
۷. المفید فى ذكرى سبط الشهید، ص۹۶.
۸. رجال الطوسى، ص۹۹.    
۹. قاموس الرجال ج۲، ص۸.
۱۰. قاموس الرجال ج۴، ص۷۷.
۱۱. انصارالحسین، ص۸۹- ۹۰.
۱۲. تاریخ طبرى ج۴، ص۳۲۳.    
۱۳. ابصار العین، ص۱۳۰.
۱۴. وسیلة الدارین، ص۱۳۴.
۱۵. تنقیح المقال ج۱، ص۳۸۲.
۱۶. لهوف، ص۶۵.    
۱۷. سوره غافر(۴۰)، آیات۳۲-۳۰.    
۱۸. سوره طه(۲۰)، آیه۶۱.    
۱۹. تاریخ طبرى ج۱، ص۶۵.
۲۰. لهوف، ص۶۵.    
۲۱. مقتل الحسین علیه السلام، خوارزمى ج۲، ص۲۸.
۲۲. مثیر الاحزان، ص۴۸.    
۲۳. اعلام الورى، ص۲۴۱.
۲۴. بحارالانوار ج۴۵، ص۲۳.    
۲۵. ابصار العین، ص۱۳۰.
۲۶. روضة الشهدا، ص۳۰۹.
۲۷. اقبال ج۳، ص۷۹.
۲۸. اقبال ج۳، ص۳۴۵.
۲۹. بحارالانوار ج۴۵، ص۷۳.    
۳۰. بحارالانوار ج۹۸، ص۲۷۳.    




جمعی از نویسندگان ، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا،ص۱۵۵-۱۵۷.









جعبه ابزار