ذاتی باب علل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذاتی باب علل، از
اصطلاحات علم منطق بوده و به اسباب حقیقی میگویند و مقابل اسباب اتفاقی میباشد.
ذاتی در این
اصطلاح،
صفت برای اموری است که سبب برای اشیای دیگر واقع میشوند.ذاتی باب سبب، مقابل اتفاقی است و شامل اموری میشود که امور دیگری بذاته بر آنها مترتّب میشود؛
مثل اشتعال آتش برای سوختن چوب و یا به دنبال آمدن رعد بعد از برق (آذرخش)؛
و سبب اتفاقی مثل وقوع آذرخش در پی گشودن درب اتاق.
برخی ذاتی باب سبب را مقابل
عَرَضی دانسته و آن را شامل اسبابی دانستهاند که ترتّب
مسبّب بر آن دائمی یا اکثری باشد.
ترتّب دائمی مثل ذبح نسبت به موت، و ترتّب اکثری مثل خوردن گیاه سُقمونیا نسبت به اسهال.به اسبابی که ترتّب مسبّب بر آن اقلّی باشد عَرَضی گفته میشود؛ مثل آذرخش (برق) نسبت به باران.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ذاتی باب علل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۸.