علت (خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علت، آنچه که وجود چیزی متوقف بر آن است.
از آن به مناسبت در باب
تجارت سخن گفته‌اند.
وجود و تحقق هر معلولی به چهار علّت بستگی دارد و با نبود یکی از آنها، معلول وجود پیدا نمی‌کند:
(۱)
علت فاعلی که پدید آورنده معلول است.
(۲)
علت مادی که تشکیل دهنده مادّه معلول است.
(۳)
علت صوری که صورت و شاکله معلول از مادّه آن استخراج می‌گردد.
(۴)
علت غایی ؛
هدف و غایتی که معلول برای آن ایجاد شده است.
علت به معنای یاد شده،
علت فلسفی نامیده می‌شود؛ لیکن در کلمات فقها مراد از علت،
مصلحت و مفسده مؤثر در
حکم است.
اعتقاد به اینکه
افلاک و سیارات به طور مستقل یا با مشارکت خدای تعالی مؤثر در
حوادث و پدیده‌های زمینی می‌باشند،
کفر است. همچنین است اعتقاد به اینکه افلاک و سیارات، با اراده و
اختیار ، علت فاعلی پدیده‌ها هستند، هرچند تأثیر آن بر شرایط دیگر همچون علت مادی، غایی و صوری نیز متوقف است؛
لیکن برخی به رغم
خطا و اشتباه دانستن اعتقاد اخیر، آن را کفر ندانسته‌اند
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج۵، ص۴۴۶، برگرفته از مقاله «علت».
