علی حصار خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَصّار ، على بن محمد خزرجى، فقیه و محدّث مالكى قرن ششم و هفتم بود. سال ولادت او دانسته نیست. كنیه‌اش ابوالحسن بود، در فاس به دنیا آمد و بعدها در سَبْتَه اقامت گزید. خاندان او در اصل از اشبیلیه (اندلس) بودند (ابن‌قاضى، قسم ۲، ص۴۷۰).
حصّار به اندلس رفت و به تحصیل اصول فقه پرداخت. از آنجا به مصر كوچ كرد و از ابوعبداللّه محمد بن حُمَید بهره علمى برد و از او و ابوالقاسم بن جُبَیش حدیث شنید (منذرى، ج۲، ص۳۰۹؛ ابن‌قاضى، قسم ۲، ص۴۷۰). منذرى (متوفى ۶۵۶) در مصر از او حدیث شنید (منذری، ج۲، ص۳۱۰). حصّار سپس به حج تشرف یافت و مدتى در مكه مجاور شد (منذری، ج۲، ص۳۱۰؛ ابن‌قاضى، قسم ۲، ص۴۷۰). او را فردى فاضل و آشنا با علوم گوناگون وصف كرده و گفته‌اند در شعر نیز دستى داشته، در اصول فقه متبحر بوده و در این‌باره آثارى تألیف كرده است (ذهبى، ج۱۳، ص۳۱۹؛ تنبكتى، ج۱، ص۳۱۶). وى در ۶۱۱ در مدینه فوت كرد (ذهبى، ج۱۳، ص۳۱۹؛ ابن‌قاضى، قسم ۲، ص۴۷۰؛ تنبكتى، ج۱، ص۳۱۶).
برخى آثار حصّار عبارت‌اند از: الناسخ و المنسوخ؛ البیان فى تنقیح‌البرهان؛ كتابى درباره اصول دین و شرح آن در چهار بخش؛ تقریب‌المدارك فى رفع الموقوف و وصل المقطوع من حدیث مالك، كه تلخیصى است از برخى قسمتهاى كتاب التمهید ابن‌عبدالبرّ (متوفى ۴۶۳) (ذهبى، ج ۱۳، ص۳۱۹؛ ابن‌قاضى، قسم ۲، ص۴۷۰).
فهرست منابع :
(۱) ابن‌قاضى، جذوةالاقتباس فى ذكر من حَلَّ من الاعلام مدینة فاس، رباط ۱۹۷۳ ـ ۱۹۷۴؛
(۲) احمدبابا بن احمد تنبكتى، نیل‌الابتهاج بتطریز الدیباج، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامه، طرابلس ۱۳۹۸/۱۹۸۹؛
(۳) محمد بن احمد ذهبى، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، چاپ بشار عوادمعروف، بیروت ۱۴۲۴/ ۲۰۰۳؛
(۴) عبدالعظیم بن عبدالقوى منذرى، التكملة لوفیات النقلة، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
