• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فقه خام کریمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



فقه تحت عنوان احكام يا آداب تجارت در باب آن مطرح است، بسنده مى‌شود.
فضيلت:حرفه تجارت در روايات از برترين و با بركت‌ترين حرفه‌ها شمرده شده است. بر پايه روايتى از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نُه جزء از ده جزء خير و بركت در تجارت قرار داده شده است(۸)و در روايتى از امام صادق عليه السّلام، ترك تجارت سبب نقصان عقل آدمى معرفى شده است.(۹)
احكام و آداب:آداب تجارت به دو بخش الزامى و سُنَن تقسيم مى‌شود.
احكام الزامى:غَشّ(۱۰)(-->غش)، تدليس(۱۱)(-->تدليس)، ربا(۱۲)(-->ربا)و نَجَش(۱۳)(-->نجش)در معامله حرام است. بنابر قولى احتكار(۱۴)(-->احتكار)، تلقّى رُكبان(۱۵)(-->تلقّى رُكبان)و وكيل شدن حَضَرى ـ خواه شهر نشين يا روستا نشين ـ براى باديه نشين(-->باديه نشين)بلكه براى هر غريبى نيز حرام است. قول ديگر كراهت آنها است.
سُنَن:سُنن تجارت دو گونه است. پاره‌اى از آنها جنبه فردى دارد، مانند استحباب نيّت بى‌نيازى از مردم و توسعه بر خانواده در كسب؛ توكّل بر خداوند؛ فراگيرى احكام شرعى تجارت؛ ذكر خداوند و خواندن دعاهاى وارد شده هنگام ورود به بازار؛ صبح زود به سراغ كار رفتن؛ رها كردن تجارت هنگام نماز؛ گفتن شهادتين و سه بار تكبير در وقت خريد كالا و تجارت كردن در وطن خود و كراهت زودتر از همه به بازار رفتن و ديرتر از همه دست از كار كشيدن.
پاره‌اى از سنن تجارت، ناظر به چگونگى و تنظيم رفتار بازرگان با طرف معامله است، مانند استحباب رعايت برابرى ميان خريداران؛ گشاده‌رويى هنگام معامله؛ آسان گرفتن در معامله؛ پذيرش درخواست فسخ از سوى خريدار(-->اقاله)و افزودن بر وزن پيمانه هنگام فروش و كم گرفتن در وقت خريد و كراهت ستايش كالا هنگام فروش و نكوهش آن در زمان خريد. همچنين سوگند خوردن هنگام معامله؛ فروختن كالا در محلى كه عيب آن پوشيده مى‌ماند، مانند جاى تاريك؛ معامله با افراد پست و سود گرفتن از
(۱۰)جواهر الكلام ۲۲/ ۱۱۱
(۱۱)۲۳/ ۲۶۴ ؛ جامع المدارك ۳/ ۲۲۳
(۱۲)جواهر الكلام ۲۳/ ۳۳۲ ـ ۳۳۸
(۱۳)۲۲/ ۴۷۶
(۱۴)۴۷۷ ـ ۴۷۸
(۱۵)۴۷۰ ـ ۴۷۱ ؛ مستند الشيعة ۱۴/ ۳۸
(۸)وسائل الشيعة ۱۷/ ۱۰
(۹)۱۳



جعبه ابزار