• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قواعد مذکر و مؤنث•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قواعد مذکر و مؤنث، قواعد مهم درباره استعمال الفاظ مذکر و مؤنث را می‌گویند.



یکی از قواعد ادبی که مفسران باید به آن آگاه باشند، قاعده مذکر و مؤنث بودن است.


در تانیث حقیقی ، فعل غالبا همراه تای تانیث می‌آید؛ مگر این که فاصله‌ای باشد که هرچه این فاصله بیشتر باشد، حذف تای تانیث بهتر است. همچنین اگر مؤنث حقیقی را با «ت» بیاورند بهتر است؛ مگر این که جمع باشد.
اما در تانیث غیرحقیقی ، در صورتی که فاصله باشد، حذف تای تانیث بهتر است؛ مانند: (فمن جاءه موعظة من ربه). در این آیه، با این که «موعظه» مؤنث مجازی است، «جاءه» مذکر آمده است.


در صورتی که فاصله زیادتر باشد، هم تانیث و هم تذکیر جایز است؛ مانند: (واخذ الذین ظلموا الصیحة) و (واخذت الذین ظلموا الصیحة).


در اسمای اجناس دو وجه جایز است؛ مانند: (اعجاز نخل خاویة) و (اعجاز نخل منقعر). در این دو آیه، برای «نخل» یک بار صفت مؤنث و یک بار صفت مذکر آمده است.
[۸] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص(۳۴۸-۳۵۰).



۱. بقره/سوره۲، آیه۲۷۵.    
۲. هود/سوره۱۱، آیه۶۷.    
۳. هود/سوره۱۱، آیه۹۴.    
۴. حاقه/سوره۶۹، آیه۷.    
۵. قمر/سوره۵۴، آیه۲۰.    
۶. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۲، ص۳۴۴.    
۷. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۳۶۹.    
۸. کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص(۳۴۸-۳۵۰).



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «قواعد مذکر و مؤنث».    



جعبه ابزار