آب مطلق
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آبی که اطلاق کلمه
آب بر آن بدون هیچ اضافه و قیدی
صحیح باشد آب مطلق گفته می‌شود.
آبی است که با چیزی دیگر
مخلوط نشده باشد و اگر هم چیزی با آن مخلوط شد، به طوری نباشد که دیگر
عرفاً به آن آب گفته نشود؛ مانند:
آب باران و
آب دریا؛ اگر چه چیزی به آنها مخلوط شده و این آب‌ها املاحی در خود دارند، ولی باز هم در
عرف به آنها آب گفته می‌شود. از این عنوان در باب
طهارت سخن گفته شده است.
برخی آب مطلق را به سه قسم:
آب جاری،
محقون (
راکد) و
آب چاه و محقون را به
آب کر و
آب قلیل تقسیم کرده‌اند.
برخی دیگر آن را به پنج قسم: آب کر، آب قلیل، آب جاری،
آب باران و آب
چاه تقسیم نموده‌اند.
عدّه‌ای نیز برای آب مطلق، شش قسم: آب جاری، جوشنده غیر جاری ، آب چاه، آب باران، آب کر و آب قلیل، ذکر کرده‌اند.
برخی
فقیهان از آن جا که فایده و اثری در تکثیر اقسام آب مطلق ندیده‌اند، آن را به اعتبار
اعتصام (منفعل نشدن به ملاقات
نجاست) و عدم اعتصام به دو قسم
معتصم و غیرمعتصم تقسیم کرده‌اند.
قسم اول شامل
آب کر و هر آبی می‌شود که از منبع و مادّه برخوردار است؛ مانند: آب جاری،
چشمه و غیر آن دو، و قسم دوم منحصر به آب قلیل است.
سرانجام، برخی دیگر، به اعتبار مادّه داشتن (یعنی داشتن منبع جوشان همچون چشمه یا غیرجوشان همچون منبع آب که آب از آن در لوله‌ها جریان می‌یابد، در صورتی که به قدر کر باشد) و مادّه نداشتن، آن را به آب دارای مادّه و آب بدون مادّه تقسیم کرده و آب کرو آب قلیل را از اقسام قسم دوم دانسته‌اند.
آب مطلق در صورت عارض نشدن نجاست بر آن،
پاک و پاک کننده یعنی برطرف کننده
حدث و نجاست است.
آب مطلق، اگر معتصم باشد، به ملاقات نجاست،
نجس نمی‌شود، مگر آن که
رنگ،
بو یا
مزه آن به سبب
نجاست تغییر کند و اگر معتصم نباشد(
آب قلیل) به
قول مشهور به ملاقات نجاست، نجس می‌شود.
آب مطلق بر اثر
تبخیر از اطلاق خارج نمی‌شود، مگر آن که با چیز دیگر
ممزوج و سپس تبخیر گردد. در این صورت اگر عنوان
آب مضاف بر آن صدق کند؛ مانند: گلاب،
مضاف است .
آب مطلق نجس با اتّصال به
آب کر یا
آب جاری، پاک می‌شود. همچنین در صورت نجس شدن به سبب تغییر رنگ، بو یا مزه آن به نجاست (تغيّر)، با
زوال تغيّر به سبب اتّصال، پاک می‌گردد. در این که علاوه بر اتّصال،
امتزاج نیز در حصول پاکی آن
شرط است یا خیر،
اختلاف می‌باشد. و چنانچه آب مطلق خود، دارای مادّه و منبع باشد، با از بین رفتن تغيّر به سبب اتّصال به مادّه و امتزاج با آب جدید، پاک می‌شود.
آبی که مطلق بوده و
مضاف شدنش مشکوک است، آب مطلق محسوب می‌شود. آبی که مطلق یا
مضاف بودنش و نیز پیشینه آن از حیث اطلاق و اضافه، معلوم نیست،
حکم آب مطلق را ندارد (بلکه آب مشکوک است).
مطلق بودن آب
وضو و
غسل، از شرایط صحّت آن دو است.
فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۱-۱۱۲. آب مستعمل
