آثار تفکر(خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تفکر در آیات الهی و شگفتی های آفرینش، انسان را به ایمان صحیح راهنمایی می کند، زیرا این کارهای شگفت تنها از خداوندی صادر می شود که زنده و پابرجا و توانا و بی نیاز از همه است.(زحیلی، ج ۴، ص ۲۰۹)
برخی آثار تفکر که از آیات قرآن استفاده می شوند عبارت اند از راهیابی انسان به توحید در پرستش: «قالَ اَفَتَعبُدونَ مِن دونِ اللّهِ ما لا ینفَعُکم شیــًا و لا یضُرُّکم • اُفّ لَکم ولِما تَعبُدونَ مِن دونِ اللّهِ اَفَلا تَعقِلون» (انبیاء:۶۶ - ۶۷)، شناخت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) و بیم دهی آشکار وی: «اَو لَم یتَفَکروا ما بِصاحِبِهِم مِن جِنَّة اِن هُوَ اِلاّ نَذیرٌ مُبین» (اعراف:۱۸۴؛سبأ:۴۶)، توجه کردن به آخرت و دنیا را مایه سرگرمی دانستن: «و مَا الحَیوةُ الدُّنیا اِلاّ لَعِبٌ و لَهوٌ و لَلدّارُ الأخِرَةُ خَیرٌ لِلَّذینَ یتَّقونَ اَفَلا تَعقِلون» (انعام:۳۲؛اعراف:۱۶۹؛ یوسف:۱۰۹) و توجه به بیهوده نبودن خلقت (آل عمران:۱۹۱)، زیرا با ملاحظه اینکه هر موجود کوچکی از این جهان بزرگ هدفی دارد نمی توان باور کرد که مجموعه جهان بی هدف باشد(شیرازی، ج ۳، ص ۲۴۶)، بر همین اساس مؤمنان بعد از تدبر و تفکر در آیات الهی، به خداوند رو کرده و به حکمت او در آفرینش موجودات پی می برند.(زحیلی، ج ۴، ص ۲۰۷)
در روایات نیز تفکر، دلیل عاقل(مجلسی، ج ۱، ص ۱۳۶)، بهترین عبادت(زحیلی، ج ۲، ص ۲۲)، حیات قلب بصیر(مجلسی، ج ۷۵، ص ۱۱۲)، آینه دیدن بدی ها و خوبی ها(مجلسی، ج ۷۲، ص ۶۷)، دعوت کننده به نیکی و عمل به آن(مجلسی، ج ۶۸، ص ۳۲۲ ؛ مجلسی، ج ۶۸، ص۳۲۸)، مایه عبرت(آمدی، ج ۱، ص ۳۱۸، کلمه ۱۱۲) و مایه بصیرت(آمدی، ج ۱، ص ۳۱۸، کلمه ۱۱۲) معرفی شده است.
تفکر نکردن نیز پیامدهایی دارد که در پاره ای آیات به برخی از آن ها اشاره شده است؛ مانند افترا زدن و دروغ بستن به خدا: «و لـکنَّ الَّذینَ کفَروا یفتَرونَ عَلَی اللّهِ الکذِبَ واَکثَرُهُم لا یعقِلون» (مائده:۱۰۳)، بی ادبی به ساحت
پیامبر(صلی الله علیه وآله): «اِنَّ الَّذینَ ینادونَک مِن وراءِ الحُجُرتِ اَکثَرُهُم لایعقِلون» (حجرات:۴)، به مسخره و بازی گرفتن نماز هنگام فراخوانی به آن: «و اِذا نادَیتُم اِلَی الصَّلوةِ اتَّخَذوها هُزُوًا ولَعِبـًا ذلِک بِاَنَّهُم قَومٌ لا یعقِلون» (مائده:۵۸) و اختلاف و تفرقه: «لا یقـتِلونَکم جَمیعـًا اِلاّ فی قُرًی مُحَصَّنَة اَو مِن وراءِ جُدُر بَأسُهُم بَینَهُم شَدیدٌ تَحسَبُهُم جَمیعـًا و قُلوبُهُم شَتّی ذلِک بِاَنَّهُم قَومٌ لا یعقِلون». (حشر:۱۴)
منابع:
(۱)قرآن کریم؛
(۲)وهبة زحیلی، التفسیر المنیر، بیروت، دارالفکر المعاصر، ۱۴۱۱ ق.
(۳)مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۷۵ ش.
(۴) مجلسی (م. ۱۱۱۰ ق.)، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق.
(۵)عبدالواحد آمدی (م. قرن ۵)، غررالحکم، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۷ ق
