• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آثار حمد خدا (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


حمد در لغت عرب به معنى ستایش کردن در برابر کار یا صفت نیک اختیارى است ، یعنى هنگامى که کسى آگاهانه کار خوبى انجام دهد، و یا صفتى را براى خود برگزیند که سرچشمه اعمال نیک اختیارى است ، ما او را حمد و ستایش مى گوئیم، در قرآن کریم بیان شده است که هر گونه حمد و ستایش مخصوص خداوند متعال است، و حمد و ستایش خداوند دارای آثار و برکاتی است از جمله رفع اندوه ؛ صبر ؛ مقام رضا .


تسبیح همراه با حمد پروردگار، موجب رفع دلتنگی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌شود: «ولقد نعلم انک یضیق صدرک بما یقولون• فسبح بحمد ربک...؛
[۱] حجر/سوره۱۵، آیه۹۷.    
[۲] حجر/سوره۱۵، آیه۹۸.    
ما می‌دانیم سینه تو از آنچه آنها می‌گویند تنگ می‌شود (و تو را سخت ناراحت می‌کنند)• (برای دفع ناراحتی آنان) پروردگارت را تسبیح و حمد گو...»
(تفریع «فسبح بحمد ربک» بر ضیق صدر، بیانگر نقش تسبیح، همراه با حمد در آرامش و زدودن غم و دلتنگی است.
[۳] طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۹۵.    
)
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۱۴۲.    
[۵] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۳، ص۱۲۴.    
[۶] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۶، ص۱۳۳.    


تسبیح و حمد خدا، زمینه ساز دستیابی به صبر، در برابر سختیهاست: «فاصبر علی ما یقولون وسبح بحمد ربک قبل طـلوع الشمس وقبل غروبها ومن ءانای الیل فسبح واطراف النهار...؛
[۷] طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
بنابراین در برابر آنچه آنها می‌گویند صبر کن و قبل از طلوع آفتاب و پیش از غروب آن و همچنین در اثناء شب و اطراف روز تسبیح و حمد پروردگارت را بجا آور تا خشنود شوی.» ( توصیه به تسبیح و حمد خدا، پس از فرمان به «صبر»، نشانگر نقش حمد و تسبیح، در توانمند شدن بر صبر است.)
[۸] طباطبائی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۲۸.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۳۷.    
[۱۰] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۳، ص۳۲۶.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۶۶.    
[۱۲] حویزی، عبدعلی بن جمعه، نور الثقلین، ج۳، ص۴۰۷.    
[۱۳] سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۵، ص۶۱۱.    


نیل پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به مقام رضا ، در گرو تسبیح خدا همراه با حمد اوست: «... وسبح بحمد ربک قبل طـلوع الشمس وقبل غروبها... لعلک ترضی؛
[۱۴] طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
... و قبل از طلوع آفتاب و پیش از غروب آن...تا خشنود شوی.»

۱. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۹۷.    
۲. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۹۸.    
۳. ↑ طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۹۵.    
۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۱۴۲.    
۵. ↑ فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۳، ص۱۲۴.    
۶. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۶، ص۱۳۳.    
۷. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۸. ↑ طباطبائی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۲۸.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۳۷.    
۱۰. ↑ فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۳، ص۳۲۶.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۶۶.    
۱۲. ↑ حویزی، عبدعلی بن جمعه، نور الثقلین، ج۳، ص۴۰۷.    
۱۳. ↑ سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۵، ص۶۱۱.    
۱۴. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حمد».    



جعبه ابزار