• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعلی مرزوقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: احمد بن محمد مرزوقی


احمد بن محمد مرزوقی (م.۴۲۱ ه) شاگرد ابوعلی فارسی بود.
او ادیب بزرگ و باهوشی بود.
احمد از شعرای اهل‌ بیت (علیهم‌السلام) بود.


ابوعلی احمد بن محمد بن حسن مرزوقی اصفهانی، اهل اصفهان
[۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۲] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
[۳] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    
بود.
ابوعلی از شاگردان ابوعلی فارسی بود.
[۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۵] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
[۶] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    

کتاب سیبویه را نزد ایشان خواند.
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۵.    

او از بزرگان و پیشوایان ادبیات عرب
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
و دارای هوش و ذکاوت سرشاری بود.
[۱۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۱۱] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
[۱۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    

حدیث را نزد عبداللّه بن جعفر بن فارس آموخت.
[۱۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    

برخی از رجال‌نویسان شیعه، او را مردی فاضل، ادیبی ماهر، شاعری خوش ذوق و از شعرای اهل‌ بیت (علیهم‌السلام) دانسته‌اند.
[۱۴] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
[۱۵] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۳۹.    
[۱۶] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۹۴.    

او در اصفهان معلم خاندان شیعی بویه بود؛
[۱۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۱۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۵.    
از این رو او را شیعه دانسته اند.
[۱۹] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۹۴.    
گفته اند روزی صاحب بن عباد بر او وارد شد؛ ابوعلی از جایش بلند نشد و احترام نکرد؛ به همین دلیل پس از مدتی که صاحب بن عباد به مقام وزارت رسید، بر او جفا روا داشت و بر او سخت گرفت.
[۲۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۳۴ و ۳۵.    
[۲۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۲۲] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    



افرادی چون سعید بن محمد بن بقال
[۲۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۲۴] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۵.    
و ابوالفتح محمد زجاج از جمله شاگردان او بودند.
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
[۲۶] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    



آثار ابوعلی به شرح ذیل است:
[۲۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۲۸] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
[۲۹] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    

•شرح الحماسه و شرح الفصیح؛
[۳۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
[۳۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    

•شرح اشعار هذُیل؛
•شرح الموجز؛
•شرح المفضلیات؛
•کتاب الازمنه و شرح النحو.


مرزوقی سرانجام در ماه ذیحجّه سال ۴۲۱ه
[۳۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
[۳۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
[۳۴] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
درحالی که قریب نود سال داشت، درگذشت.
[۳۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    

(دیگر منابع:
[۳۶] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۹۱.    
[۳۷] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۲۱۲.
)


۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۲. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
۳. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    
۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۵. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
۶. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    
۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۵.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
۱۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۱۱. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
۱۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    
۱۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    
۱۴. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
۱۵. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۳۹.    
۱۶. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۹۴.    
۱۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۱۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۵.    
۱۹. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۹۴.    
۲۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۳۴ و ۳۵.    
۲۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۲۲. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
۲۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۲۴. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۵.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
۲۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    
۲۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۲۸. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
۲۹. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۳۶۵.    
۳۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
۳۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    
۳۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۳۵۹.    
۳۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۵۰۶.    
۳۴. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۴۴.    
۳۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۶۷.    
۳۶. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۹۱.    
۳۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۲۱۲.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «احمد بن محمد مرزوقی»، ج۳، ص۸۴و۸۵.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 421 (قمری) | شخصیت‌های شیعه قرن 5 (قمری) | شعرای شیعه قرن 5 (قمری) | علمای شیعه قرن پنجم | مؤلفان شیعه قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار