احادیث تفسیری آیه ۳ سوره نصر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احادیث تفسیری آیه ۳ سوره نصر، از مباحث مرتبط به
احادیث تفسیری اهل بیت (علیهم‌السّلام) می‌باشد. مفهوم کلی
سوره نصر مژده پیروزی
اسلام و لزوم سپاس گزاری بعد از پیروزی است. در احادیث تفسیری اهل بیت از آیه سوم سوره نصر، بر اهمیت
توبه و
استغفار تاکید شده است.
(فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ اِنَّهُ کَانَ تَوَّابًا) پس به ستایش پروردگارت نیایشگر باش و از او آمرزش خواه که وی همواره توبه پذیر است.
•
«عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: لَمَّا نَزَلَتِ السُّورَهًُْ کَانَ النَّبِیُ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یَقُولُ کَثِیراً سُبْحَانَکَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی اِنَّکَ اَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ.»عبدالله بن مسعود گوید: چون این
سوره نازل شد،
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بسیار می‌فرمود: «پاک و منزّهی خداوندا و تو را می‌ستایم، خداوندا مرا بیامرز،که تو توبه‌پذیر و مهربانی!.
•
«عَنْ اُمِّ سَلَمَهًَْ قَالَتْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بِآخِرِهِ لَا یَقُومُ وَ لَا یَقْعُدُ وَ لَا یَجِیءُ وَ لَا یَذْهَبُ اِلَّا قَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ فَسَاَلْنَاهُ عَنْ ذَلِکَ فَقَالَ اِنِّی اُمِرْتُ بِهَا ثُمَّ قَرَاَ اِذا جاءَ نَصْرُ اللهِ وَ الْفَتْحُ.»ام سلمه گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در روزهای آخر چون می‌ایستاد یا می‌نشست یا می‌رفت یا می‌آمد، می‌فرمود: پاک و منزّه است خداوند و او را می‌ستایم و از خدا
آمرزش می‌خواهم و به‌سویش
توبه می‌کنم. ما سبّب را از ایشان پرسیدیم، فرمود: «من بدین کار فرمان داده شده‌ام». سپس قرائت فرمود:
(اِذا جاءَ نَصْرُ اللهِ وَ الْفَتْحُ).
•
«وَ فِي رِوَايَةِ عَائِشَةَ: أَنَّهُ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) كَانَ يَقُولُ:سُبْحَانَکَ اللَّهُمَ وَ بِحَمْدِکَ اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ.»عایشه گوید: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرمود: پاک و منزّهی خداوندا، و تو را می‌ستایم و از تو آمرزش می‌خواهم و به‌سویت توبه می‌کنم.
•
«عن ابن عبّاس و سدی: فَنَزَلَ سُورَهًُْ النَّصْرِ فَکَانَ یَسْکُتُ بَیْنَ التَّکْبِیرِ وَ الْقِرَاءَهًِْ بَعْدَ نُزُولِهَا فَیَقُولُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ اَتُوبُ اِلَیْه.»ابن عبّاس و
سدی نقل کرده‌اند: پس سوره نصر نازل شد. پس از نزول این سوره، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در میان
تکبیر و
قرائت سکوت می‌کرد و می‌فرمود: «پاک و منزّه است خداوند و او را می‌ستایم و از خدا آمرزش می‌خواهم و به‌سویش توبه می‌کنم».
•
«ابن‌عبّاس: (فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ) یَقُولُ فَصَلِّ بِاَمْرِ رَبِّکَ (وَ اسْتَغْفِرْهُ اِنَّهُ کانَ تَوَّاباً) یَقُولُ مُتَجَاوِزاً.»ابن عبّاس گوید:
(فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّک) یعنی به دستور پروردگارت،
نماز بخوان و
(وَ اسْتَغْفِرْهُ اِنَّهُ کانَ تَوَّاباً) یعنی
خداوند از گناهان می‌گذرد.
•
«عن عبدالله بن مسعود عن النبيّ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): ... یَقُولُ عَزَّوَجَلَّ (وَ اَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیْهِ یُمَتِّعْکُمْ مَتاعاً حَسَناً اِلی اَجَلٍ مُسَمًّی وَ یُؤْتِ کُلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ) وَ قَالَ عَزّوَجَلَّ (وَ اسْتَغْفِرْهُ اِنَّهُ کانَ تَوَّاباً) وَ قَالَ النَّبِیُّ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هَذِهِ هَدِیَّهًٌْ لِی خَاصَّهًًْ وَ لِاُمَّتِی مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ لَمْ یُعْطِهَا اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ اَحَداً مِمَّنْ کَانَ قَبْلِی مِنَ الْاَنْبِیَاءِ وَ غَیْرِهِمْ.»عبدالله بن مسعود از پیامبر روایت کرده است:
خداوند عزوجل می‌فرماید: و از پروردگار خویش آمرزش بطلبید سپس به‌سوی او بازگردید تا شما را تا مدّت معیّنی، از مواهب زندگی این جهان به خوبی بهره‌مند سازد و به هر صاحب فضیلتی، به مقدار فضیلتش ببخشد!.
پروردگار عزّوجلّ می‌گوید:
(وَ اسْتَغْفِرْهُ اِنَّهُ کانَ تَوَّاباً) رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «این نمازی است که تنها خدای متعال به من و امّتم
هدیه و کرامت فرموده و به احدی از پیغمبران و غیر آنان پیش از من عطا نکرده است».
• مراد خانی، کاظم، بحار الانوار فی تفسیر الماثور للقرآن.
