احکام تقیه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تقیه که در واقع ابراز عقیده یا انجام دادن کاری بر خلاف نظر و اعتقاد قلبی می باشد دارای احکامی می باشد.
هنگام تقیه و اضطرار پذیرش ولایت کافران جایز می باشد.
لا یتخذ المؤمنون الکـفرین اولیاء من دون المؤمنین ومن یفعل ذلک فلیس من الله فی شیء الا ان تتقوا منهم تقـة...افراد باایمان نباید به جای مؤمنان، کافران را دوست و سرپرست خود انتخاب کنند؛ و هر کس چنین کند، هیچ رابطهای با خدا ندارد (و پیوند او بکلّی از خدا گسسته میشود)؛ مگر اینکه از آنها بپرهیزید (و به خاطر هدفهای مهمتری تقیّه کنید). خداوند شما را از (نافرمانی) خود، برحذر میدارد؛ و بازگشت (شما) به سوی خداست.
تقیه در دین با اظهار لفظی کفر، در شرایط اجبار و اکراه، با وجود ایمان قلبی جایز است.
من کفر بالله من بعدایمـنه الا من اکره وقلبه مطمـئن بالایمـن..کسانی که بعد از ایمان کافر شوند -بجز آنها که تحت فشار واقع شدهاند در حالی که قلبشان آرام و با ایمان است- آری، آنها که سینه خود را برای پذیرش کفر گشودهاند، غضب خدا بر آنهاست؛ و عذاب عظیمی در انتظارشان! .
به هنگام احساس ضرر از سوی کافران تقیه جایز می باشد.
یـایها الذین ءامنوا علیکم انفسکم لایضرکم من ضل اذا اهتدیتم الی الله مرجعکم جمیعـا فینبئکم بما کنتم تعملون.ای کسانی که ایمان آوردهاید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافتهاید، گمراهی کسانی که گمراه شدهاند، به شما زیانی نمیرساند. بازگشت همه شما به سوی خداست؛ و شما را از آنچه عمل میکردید، آگاه میسازد. (برداشت بر اساس یک احتمال در تفسیر آیه است.)
در هنگام اعلام خلافت و ولایت علی علیهالسّلام تقیه بر پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم حرام بوده است همانطور که در قرآن هم خداوند می فرماید:
... الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم واخشون الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الاسلـم دینـا... ...-امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم...-
یـایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک وان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس ان الله لا یهدی القوم الکـفرین.ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان! و اگر نکنی، رسالت او را انجام ندادهای! خداوند تو را از (خطرات احتمالی) مردم، نگاه میدارد؛ و خداوند، جمعیّت کافران (لجوج) را هدایت نمیکند. (بر اساس روایات شیعه و سنی آیات مزبور در مورد اعلام خلافت و ولایت علی علیهالسّلام از سوی پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم نازل شده است.)
تقیه بر مسلمانان در بیان تغییر قبله حرام بوده است.
ومن حیث خرجت فول وجهک شطر المسجد الحرام وحیث ما کنتم فولوا وجوهکم شطره لئلا یکون للناس علیکم حجة الا الذین ظـلموا منهم فلا تخشوهم واخشونی ولاتم نعمتی علیکم ولعلکم تهتدون.و از هر جا خارج شدی، روی خود را به جانب مسجد الحرام کن! و هر جا بودید، روی خود را به سوی آن کنید! تا مردم، جز ظالمان (که دست از لجاجت برنمیدارند،) دلیلی بر ضدّ شما نداشته باشند؛ (زیرا از نشانههای پیامبر، که در کتب آسمانی پیشین آمده، این است که او، به سوی دو قبله، نماز میخواند.) از آنها نترسید! و (تنها) از من بترسید! (این تغییر قبله، به خاطر آن بود که) نعمت خود را بر شما تمام کنم، شاید هدایت شوید!
حرمت تقیه بر انبیا در ابلاغ رسالتهای الهی:
الذین یبلغون رســلـت الله ویخشونه ولا یخشون احدا الا الله وکفی بالله حسیبـا.(پیامبران) پیشین کسانی بودند که تبلیغ رسالتهای الهی میکردند و (تنها) از او می ترسیدند، و از هیچ کس جز خدا بیم نداشتند؛ و همین بس که خداوند حسابگر (و پاداشدهنده اعمال آنها) است! (مرحوم طبرسی در تفسیر این آیه میفرماید: آیه دلالت دارد که تقیه از سوی پیامبران جایز نیست.)
فرهنگ قرآن،مرکز فرهنگ و معارف قرآن،برگرفته از مقاله «احکام تقیه»