استضعاف مسلمانان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
قرآن کریم استضعاف مسلمانان از سوى كافران و ستمگران
مکّه بدین گونه بیان شده است: «و ما لكم لاتقـتلون فى سبيل اللّه والمستضعفين من الرّجال والنّسآء والولدن الّذين يقولون ربّنآ أخرجنا من هـذه القرية الظّالم أهلها ...»چرا در راه خدا و در راه مردان و زنان و كودكاني كه (به دست ستمگران)
تضعیف شده‌اند
پیکار نمي‌كنيد؟، همان افراد (ستمديده‌اي) كه مي‌گويند خدايا ما را از اين شهر (مكه) كه اهلش ستمگرند بيرون ببر ... .
«إنّ الّذين توفّهم الملـئكة ظالمى أنفسهم قالوا فيم كنتم قالوا كنّا مستضعفين فى الأرض قالوا ألم تكن أرض اللّه وسعة فتهاجروا فيها ... • إلاّ المستضعفين من الرّجال والنّسآء والولدن لايستطيعون حيلة ... » كساني كه فرشتگان (
قبض ارواح)
روح آنها را گرفتند در حالي كه به خويشتن ستم كرده بودند و به آنها گفتند شما در چه حالي بوديد (و چرا با اينكه مسلمان بوديد در صف كفار جاي داشتيد!) گفتند ما در سرزمين خود تحت فشار بوديم، آنها (فرشتگان) گفتند مگر سرزمين خدا پهناور نبود كه
مهاجرت كنيد! مگر آن دسته از مردان و زنان و كودكاني كه به راستي تحت فشار قرار گرفته‌اند، نه چاره‌اي دارند و نه راهي (براي نجات از آن محيط آلوده) مي‌يابند .
«واذكروا إذ أنتم قليل مّستضعفون فى الأرض تخافون أن يتخطّفكم النّاس فـاوكم ...» و به خاطر بياوريد هنگامي كه شما گروهي كوچك و اندك و
ضعیف در روي زمين بوديد آنچنان كه مي‌ترسيديد مردم شما را بربايند ولي او شما را پناه داد ... .
خداوند در قرآنش مسلمانان را، موظّف به يادآوردن دوران
استضعاف خود و
عنایت خداوند به يارى و رهايى آنان می داند: «واذكروا إذ أنتم قليل مّستضعفون فى الأرض ...»و به ياد آوريد هنگامى را كه شما در زمين گروهى اندك و مستضعف بوديد ... .
بار دیگر
قرآن دست مسلمانان را گرفته و بگذشته تاریخشان باز مى گرداند و به آنها حالى مى کند که در چه پایه اى بودید و اکنون در چه مرحله اى قرار دارید تا درسى را که در آیات قبل به آنها آموخت به خوبى
درک کنند. مى گوید: به خاطر بیاورید آن زمان را که شما گروهى کوچک و ناتوان بودید و در
چنگال دشمنان گرفتار، و آنها مى خواستند شما را به ضعف و ناتوانى بکشانند.
(استضعاف) به معناى ضعیف شمردن و
توهین و بى اعتنائى به امر چیزى است . و (تخطف) و (خطف) و (اختطاف) به معناى قاپیدن و گرفتن چیزى است به سرعت . احوالى که خداوند در این
آیه از مؤمنین برشمرده و منتهایى که در باره ایشان ذکر کرده هر چند مختص به
مهاجرین است ، و مربوط به
انصار نیست ، ولى منظور آیه در اینجا
منت نهادن بر هر دو
طایفه است ، چون هر دو طایفه
امت واحده و داراى
دین واحد بودند، علاوه بر اینکه منتهایى که در این آیه مى شمارد نصرت و
رزق طیب است که هر دو طایفه مشمول آن بوده اند، البته این معانى همه در صورتى است که قرار داشتن
آیه را در سیاق آیات راجع به
جنگ بدر در نظر بگیریم ، چون اگر آیه را به لحاظ خودش به تنهایى معنا کنیم معنایش عمومى تر شده و شامل همه امت
اسلام مى شود، نه فقط شامل مهاجر و انصار، چون اسلام تمامى مسلمین و گذشته و آینده ایشان را به صورت یک
امت درآورده ، پس داستانى که در این آیات نقل شده هر چه باشد داستان امت اسلام در ابتداى
ظهور آن است ، و خلاصه امت اسلام است که در بدو ظهورش از نظر نفرات و نیرو ناچیز بوده تا آن حدى که مى ترسیدند مشرکین
مکه ایشان را به یک حمله کوتاه از بین ببرند، و خداوند آنان را در
مدینه جاى داد و با
مسلمان شدن سکنه مدینه عده ایشان را زیاد کرد، و در جنگ بدر و سایر مبارزات یاریشان نمود، و غنیمتها و انواع نعمت ها را روزیشان کرد تا شاید شکرگزارى کنند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «استضعاف مسلمانان».
