التبیان فی علوم القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
التبیان فی علوم القرآن تالیف
محمد علی الصابونی است. مؤلف کتاب از اساتید
دانشگاه جامعه‌ام القری (
مکه مکرمه ) می‌باشند که در دانشکده شریعت اسلامی مشغول به تدریس می‌باشند وی موضوعات کتاب را برای دانشجویان آن دانشکده جمع آوری و تالیف نموده است.
ایشان سعی نموده مطالب را بصورت خلاصه بیان نماید و از میان مسائل علوم قرآنی تنها چند موضوع مهم را که عبارتند از: تعریف
علوم قرآن ، اسباب نزول، جمع قرآن،
تفسیر و مفسران،
اعجاز قرآن ، و نزول قرآن بر هفت حرف، مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. در بعضی از موارد شبهاتی را که پیرامون موضوع مورد بحث وجود دارد مطرح می‌نمایند و آنها را مورد
نقد و بررسی قرار داده جواب کامل ارائه می‌دهند.
کتاب دارای یک مقدمه و نه فصل می‌باشد فهرست مطالب آن به قرار ذیل است فصل اول: علوم قرآن- (تعریف علوم قرآن- فضائل قرآن و...) . فصل دوم: اسباب نزول- (تعریف آن- فوائد شناخت اسباب نزول و...) . فصل سوم:
حکمت نزول قرآن بصورت تدریجی فصل چهارم: جمع آوری قرآن- (جمع قرآن در
زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و خلیفه اول و دوم...) فصل پنجم:
تفسیر و مفسران- (تفاوت بین تفسیر و تاویل- اقسام تفسیر- تفسیر بالروایه- تفسیر بالدرایة- تفسیر اشاری- مفسران مشهور از
صحابه ...) فصل ششم: مفسران از
تابعین فصل هفتم: اعجاز قرآن- (قرآن
معجزه جاودانه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - معنی اعجاز وجوه اعجاز قرآن- روش قرآن در
تحدی ...) فصل هشتم: معجزات علمی قرآن فصل نهم: نزول قرآن بر هفت حرف و قرائت‌های مشهور.
۱- فصل چهارم- در این فصل پیرامون جمع آوری قرآن بحث نموده و سپس تفاوت بین جمع قرآن توسط
ابو بکر و جمع خلیفه سوم را توضیح می‌دهند ۲- فصل هفتم- در این فصل پس از تعریف معجزه- ۵ شرط برای معجزه بیان نموده، روش تحدی قرآن را به دو صورت
عام و
خاص توضیح می‌دهند ۳- در فصل پنجم- قسم سوم (تفسیر اشاری) بحثی را به عنوان: احادیثی که در فضیلت سوره‌های قرآن
جعل شده- مطرح می‌نمایند در این فصل بعضی از روایتهایی را که برای جلب و جذب مردم به طرف قرآن، از طرف بعضی از افراد جعل شده بررسی می‌نمایند ۴- فصل هشتم: بحث معجزات علمی قرآن- در این فصل برخی از وجوه اعجاز، علمی قرآن همراه با
آیات مربوطه تشریح و در پایان شبهات مربوط به اعجاز قرآن همراه با جواب آن بیان کرده‌اند.
کتاب یک جلد و به
زبان عربی و دارای ۲۳۹ صفحه است که مشخصات آن به قرار ذیل است ۱- نوع کاغذ: اعلا ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: گالینگور ۴- نوبت چاپ: اول ۵-
تاریخ انتشار:
سال ۱۴۰۵ هجری قمری ۶- ناشر: مؤسسه عالم الکتب، بیروت ۷- دارای فهرست موضوعی در آخر کتاب ۸- نام کتاب: التبیان فی علوم القرآن. ۹- مؤلف: محمد علی الصابونی. تذکر: به نظر می‌رسد ترتیب چینش مطالب کتاب از نظم منطقی برخوردار نیست و بین مطالب فصل پنجم فاصله ایجاد شده و قسم دوم و سوم مطالب آن (تفسیر بالدرایة و تفسیر اشاری) بعد از فصل هشتم قرار گرفته در صورتیکه باید قبل از فصل ششم قرار گیرد.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
