اَصْحابُ المَیمَنة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَصْحابُ المَیمَنة:
(فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ) اَصْحابُ المَیمَنة: منظور از
«اصحاب الميمنه» كسانى هستند كه نامه اعمالشان را به دست راستشان مى‌دهند و اين امر در قيامت رمزى و نشانه‌اى براى
مؤمنان نيكوكار و اهل نجات است، چنان كه بارها در آيات قرآن به آن اشاره شده.
يا اين كه
«ميمنه» از مادّه
«يمن» به معنى «سعادت و خوشبختى» گرفته شده و به اين ترتيب، اين گروه، گروه سعادتمندان و خوشبختانند.
به موردی از کاربرد
اَصْحابُ المَیمَنة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ) (نخست سعادتمندان و خجستگان هستند؛ چه سعادتمندان و خجستگانى!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين جمله به خاطر اينكه حرف فاء بر سر دارد فرع و نتيجه جملات قبل است، فرعيتى كه بيان بر مبين دارد، پس اين آيه و دو آيه بعدش بيانگر اصناف سه‌گانه مذكور است.
و كلمه ميمنة از ماده يمن است كه مقابل شوم است و معنايى بر خلاف آن دارد پس اصحاب ميمنة اصحاب و دارندگان يمن و سعادتند و در مقابل آنان
اصحاب مشئمة هستند، كه اصحاب و دارندگان شقاوت و شئامتند.
و اينكه بعضى از مفسرين ميمنه را به يمين يعنى دست راست معنا كرده و گفته‌اند:
اصحاب ميمنه نامه اعمالشان به دست راستشان داده مى‌شود، به خلاف ديگران، تفسير صحيحى نيست، براى اينكه در اين آيه در مقابل اصحاب ميمنه أصحاب مشئمه قرار گرفته و اگر ميمنه به معناى دست راست بود بايد در مقابلش اصحاب ميسره يعنى طرف دست چپ قرار گيرد، هم چنان كه در آيات بعدى در مقابل اصحاب يمين اصحاب شمال آمده و نادرستى اين تفسير روشن است.
كلمه ما در جمله ما أصحاب الميمنة استفهامى است، و مبتدايى است كه خبرش جمله (فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ) است و مجموع جمله خبر است براى جمله (فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ) و منظور از اين استفهام بزرگداشت و تعظيم شان ايشان است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَصْحابُ المَیمَنة»، ج۲، ص۵۷۴.
