باغ تنگه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باغ‌تنگه \ bāq-tange\ ، تنگه‌ای در شمال شرقی روستای
امامۀ بالا و متصل به آن.
این تنگه در ابتدای راه امامه به روستای
راحت‌آباد ــ در دامنۀ جنوب غربی کوه سای یا سیاه‌کوه ــ واقع است و در ابتدای دهانۀ آن بخشی از باغ‌های اهالی امامه قرار دارد.
این تنگه بین ˚۵۱ و ´۳۵ تا ˚۵۱ و ´۳۷ طول شرقی، و ˚۳۵ و ´۵۴ تا ˚۳۵ و ´۵۷ عرض شمالی و بلندی ۲۵۰‘۲ متر از سطح دریا، در مجاورت روستای امامه و با طول حدود ۴۰۰‘ ۳ متر در منتهاالیه شمال شرقی در مجاورت قلۀ
پیرزن‌کلوم(کلون) جای دارد.
آب‌ریزِ این تنگه دو شاخه است که از شمال شرقی و شمال غربی به سمت جنوب جریان دارند و در پایان با پیوستن به یکدیگر در سمت جنوب قلعۀ امامه و در فاصلۀ ۷۰۰ متری شمال روستای امامه، رودخانۀ امامه را که یکی از شاخه‌های فرعی
رودخانه جاجرود است، تشکیل می‌دهند. این رودخانه که آب زیادی ندارد و عموماً در تابستان آب آن می‌خشکد، در مجاورت روستـاهای کلوگان و کمرخانی در کنار جادۀ لشکرک ـ
اوشان به جاجرود می‌ریزد.
سرچشمه‌های اولیۀ شاخۀ شمال شرقی آب باغ‌تنگه از غرب کوه و قلۀ پیرزن‌کلوم با ارتفاع ۸۴۲‘ ۳ متر از سطح دریا آغاز می‌شود، سپس آب چشمه‌های
لاره و
لارتنگه و
چشمه‌پلک واقع در شمال غربی قلۀ
مهرچال با ارتفاع ۹۱۲‘ ۳ متر به آن می‌پیوندد و پس از طی حدود ۶ کمـ ، از سمت شرق قلعۀ امامه می‌گذرد و در جنوب قلعه به شاخۀ شمال غربی می‌رسد.
شاخۀ شمال غربی آب باغ‌تنگه از شاخۀ شمال شرقی کم‌آب‌تر و کوتاه‌تر است. سرچشمۀ آب شاخۀ شمال غربی از دامنۀ جنوبی
کوه هم‌هن آغاز می‌شود و پس از عبور از مراتع و مناطق
اسپی‌خاص و
اسپیدچال، از سمت غرب قلعۀ امامه عبور می‌کند و در جنوب آن به شاخۀ دیگر متصل می‌شود. بخشی از آب باغ‌تنگه در جنوب قلعۀ امامه وارد منبعی می‌شود که برای تأمین آب آشامیدنی امامه احداث شده است و از آن‌جا به وسیلۀ لوله به روستا منتقل می‌گردد. باقی‌ماندۀ آب این تنگه برای آبیاری باغ‌های وسیع گیلاس روستاهای امامۀ بالا و
امامۀ پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد و تنها سرریز فصلی آن و یا جریان سیلاب‌های مقطعی در رودخانۀ امامه جاری می‌شود و به رودخانۀ جاجرود می‌ریزد.
طول مسیر باغ‌تنگه از ابتدا تا انتها دارای چشمه‌های متعدد کوچک، بزرگ، مراتع و چراگاه‌های نسبتاً خوب است و هرچه به سمت شمال ادامه می‌یابد، بر کیفیت آن افزوده می‌شود. آب‌ریز سمت شمال کوه‌هایی که سرچشمه‌های آب باغ‌تنگه از آن‌ها جاری می‌شود، در روستاهای
زایگان و
آبنیک به
رودخانه زایگان می‌ریزد و به سمت غرب جاری شده، در
فشم به رودخانۀ جاجرود می‌پیوندد.
•
پازوکی طرودی، ناصر، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «باغ تنگه»، ص۴۹۳.
