• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

باقر بن عثمان بخاری اوچی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


باقر بن عثمان بُخاری اوچی، از عرفای قرن یازدهم شبه قاره و صاحب جواهرالاولیا است.
 


محمدعلی بن شیخ عبدالواسع صوفی، شاگرد و مریدِ باقر نام او را محمدباقر تارکی نوشته،
[۱] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۵۵۵، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
امّا خود او فقط سیّدباقر آورده است.
[۲] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.

از نیاکان او نخستین کسی که از بخارا به هند مهاجرت کرد سیّدجلال بن سیّدعلی ابوالمؤید بود که در ۶۳۵ از راه مُلتان به بکّر (در پنجاب پاکستان ) رسید و با شیخ بهاءالدین زکریای ملتانی (متوفی ۶۶۱) بیعت کرد و پس از درگذشت او به اجازه پسرش، شیخ صدرالدین عارف ملتانی، در اُچ (در پنجاب پاکستان) اقامت گزید.
سیّدجلال الدین بخاری، معروف به جهانیان جهانگشت (۷۰۷ـ۷۸۵)، از عارفان نامدار آن خطّه و صاحب چندین کتاب فارسی، یکی دیگر از اجداد باقر است.
پدرش عثمان، که تا ۱۰۵۱ زنده بود، نیز از صوفیه و نویسنده مونس البخاری کلان و مونس البخاری خرد و مجموع البخاری و بحرالعجایب است.
[۳] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱۲، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
[۴] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۳۱۸، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.

باقر در اُچ زاده شد و تحصیلات ابتدایی را در محضر سیدشمس الدین مخدوم امام بخاری گجراتی، نویسنده راحت البخاری و تفسیر بخاری، تکمیل کرد
[۵] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱۱۳، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
و خرقه خلافت را از پدر خود گرفت
[۶] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۹۶، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
و به چلّه نشینی و اعتکاف و ارشاد و تبلیغ پرداخت.
[۷] غلام سرور، ج۱، ص۵۲ـ۵۸.



علی اکبر بن سیدحامد قتال اُچی، صاحب فوایدالبخاری و باقرالانوار، از شاگردان او بوده است.
[۸] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۳۷، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.



تاریخ دقیق تولّد و وفات باقر معلوم نیست.
اما مطمئناً تا ۱۰۹۸ زنده بوده است.
[۹] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۳۹، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
[۱۰] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۹۷، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
[۱۱] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۳۳۳، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.

قبر او در اُچ موجود است.


جواهرالاولیا کتابی است پر حجم به زبان فارسی در اوراد و ادعیه اسلامی و مسائل عرفانی که مؤلف از پدر خود و کتابهای معتبر
[۱۲] غلام سرور، ج۱، ص۷۶ـ۷۹.
یا در چلّه نشینی و اعتکاف از بزرگان دیده و شنیده و از آن‌ها هر چه به عربی بوده به فارسی برگردانده است.
[۱۳] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.

در جواهرالاولیا
[۱۴] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱۱۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
[۱۵] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۶۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
[۱۶] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۳۲۰، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
[۱۷] باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۵۵۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
از سه اثر دیگر باقر نیز نام برده شده است: اکبر جلالی، باقر المرادات، خمس الانوار که نسخه ای از آن‌ها شناخته نشده است.


(۱) باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
(۲) غلام سرور.
(۳) مقدمه جواهرالاولیا، اسلام آباد ۱۳۹۶/ ۱۹۷۶.

 
۱. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۵۵۵، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۲. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۳. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱۲، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۴. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۳۱۸، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۵. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱۱۳، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۶. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۹۶، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۷. ↑ غلام سرور، ج۱، ص۵۲ـ۵۸.
۸. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۳۷، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۹. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۳۹، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۱۰. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۹۷، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۱۱. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۳۳۳، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۱۲. ↑ غلام سرور، ج۱، ص۷۶ـ۷۹.
۱۳. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۱۴. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۱۱۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۱۵. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۲۶۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۱۶. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۳۲۰، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.
۱۷. ↑ باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا، ج۱، ص۵۵۱، چاپ غلام سرور، اسلام آباد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «باقر بن عثمان بخاری اوچی»، شماره۲۷۵.    



جعبه ابزار