بتر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بتر (به فتح باء) و
ابتر (به فتح الف) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای دم بریده و بی‌دنباله می‌باشد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص مشاجره‌ای بین خودش و
عثمان پیش آمد، نسبت به فردی از این واژه استفاده نموده است.
بَتر (به فتح باء) و اَبتر (به فتح الف) به معنی دم بریده و بی‌دنباله است.
راغب در
مفردات گوید: بتر در بریدن دم به کار رفته است؛ فرزند نداشتن، ذکر خیر نداشتن، معنی ثانوی آن است.
در جریانی میان امام (علیه‌السلام) و عثمان مشاجره‌ای پیش آمد؛
مغیرة بن اخنس به عثمان گفت: من تو را از او کفایت می‌کنم حضرت به او فرمود: «یا بن اللعّین الابتر و الشّجرة التی لا اصل لها و لا فرع انت تکفینی فو اللّه ما اعزّ اللّه من انت ناصره...؛
ای پسر ملعون بی‌دنباله و درختی که نه ریشه دارد و نه ساقه، تو او را از من کفایت می‌کنی، بخدا قسم،
خدا عزیز نمی‌کند کسی را که تو یار او باشی.» پدر
مثیره از
منافقان بود، او نیز فرزندی نبود که دنباله حساب شود که کلام بعدی اشاره به نااصیل بودن خانواده‌ی اوست.
این کلمه نیز تنها یک‌بار در کلام امام (علیه‌السلام) به کار رفته است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَتر و اَبتر»، ص۱۰۸-۱۰۹.
