• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بطحاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بَطْحَاء (به فتح باء و سکون طاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای سیل‌گاهی وسیع دارای سنگریزه‌هایی کوچک، در مکّه مکرمه می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) از این واژه استفاده نموده است.


بَطْحَاء (به فتح باء و سکون طاء) در اصل به معنای سیل‌گاه وسیعی است که دارای سنگریزه‌هایی کوچک می‌باشد. چنان‌که در «مراصد الاطلاع» آمده است. این سیل‌گاه مخصوص در مکّه معظّمه وجود دارد که قبائلی از قریش در آن ساکن بوده و به آن‌ها «قریش البطاح» می‌گفتند. به‌همین جهت ابن‌ ابی الحدید می‌نویسد: «بنو کعب بن لویّ به بنی عامر افتخار می‌کردند که در «بطاح» مکّه ساکنند.»
[۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۸۲.    


آنجا که در وصف رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده: «اختاره من شجرة الانبیاء و مشکاة الضیآء و ذؤابة العلیاء و سرّة البطحاء و مصابیح الظلمه و ینابیع الحکمه؛
[۲] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۶، خطبه۱۰۸.    
خداوند آن حضرت (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) را از شجرة انبیاء یعنی نسل حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) اختیار کرد و نیز او را از میان قندیل نور و پیشانی والا، و وسط بطحاء مکّه و چراغ‌های ظلمت شکن و چشمه‌های حکمت انتخاب فرمود.»

این واژه فقط یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۸۲.    
۲. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۶، خطبه۱۰۸.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَطْحَاء»، ص۱۴۱-۱۴۲.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه‌ شناسی
جعبه ابزار