بلس (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَلَس (به فتح باء و لام) از
واژگان قرآن کریم، به معنای ناامیدی است.
بَلَس و اِبْلَاس به معنای یأس و ناامیدی است. «وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ»
روزی که قیامت بر پا شود گناهکاران مایوس شوند.
طبرسی در ذیل آیه‌ی فوق فرموده: اِبْلَاس بمعنی یاس است و گفته‌اند: بمعنی حیرت به هنگام تمام بودن حجّت طرف است. علی هذا معنی آیه این است که: گناهکاران متحیّر میشوند. در قاموس هست:
«اَبْلَسَ: یئس و تحیّر». راغب گوید: اِبْلَاس‌اندوهی است که از شدّت سختی ناشی شود... و چون شخص‌اندوهگین بیشتر اوقات ساکت میشود و چاره را از یاد میبرد گویند: اَبْلَسَ فلان یعنی ساکت شد و حجّتش قطع گردید.
باید دانست تحیّر و یاس و اندوه از هم جدا نیستند و اگر معنای اصلی را یاس یا اندوه بگیریم مانعی نخواهد داشت «اَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَاِذا هُمْ مُبْلِسُونَ»،
آنها را بناگهان گرفتیم پس آنگاه مایوس و متحیّر بودند.
در سوره روم پس از ذکر آمدن باران و شادی مردم، آمده «وَ اِنْ کانُوا مِنْ قَبْلِ اَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِینَ»
و حقّا که آنها پیش از نزول باران مایوس بودند.
نظیر این آیه، آیه «وَ هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا»،
است و با ملاحظه آن روشن میشود که اِبْلَاس بمعنی یاس است زیرا قنوط مسلّما بمعنای یاس می‌باشد.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «بلس»، ج۱، ص۲۲۵.
