بنی اسرائیل و هارون (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حضرت هارون علیه السلام از سوی گوساله پرستان
بنی اسرائیل در غیاب
حضرت موسی علیه السلام مقهور شد و نزدیک بود که به
قتل برسد.
هارون، کلمه ای است
عبری به معنی «کوه نشین یا روشن شده».
پدر حضرت هارون (ع) عمران نام داشت و نام مادرش
یوکابد بود.
تاریخ ولادت او ۳۷۴۵ سال بعد از
هبوط آدم بوده است (با توجه به اینکه ولادت هارون قبل از موسی بوده، به دلیل تقدم در
نبوت حضرت موسی، بعد از وی
ذکر شده است).
یهودیان،
مسیحیان و
مسلمانان معتقد به پیامبری او هستند. مدت
عمر ایشان را ۱۲۳ سال ذکر نموده اند آن حضرت با برادر خویش حضرت موسی برای هدایت
بنی اسرائیل مبعوث شد. محل
دفن وی را
کوه طور در
طور سینا در
سرزمین فلسطین ذکر کرده اند.
نسب حضرت هارون (ع) را اینگونه گفته اند: هارون بن عمران بن قاهث بن لاوی بن
یعقوب بن
اسحاق بن
ابراهیم(ع). آن حضرت ۴
پسر داشت بنام های عزار،
شبر،
شبیر و مبشر.
حضرت هارون نیز مانند حضرت موسی بر
قوم بنی اسرائیل مبعوث گردید. روزی که از جانب
خداوند خطاب رسید: ای موسی! مردم بنی اسرائیل را از
مصر نجات ده و به
کنعان آور، موسی گفت:خدایا، برایم شریکی مقرر فرما و او هارون برادر من باشد، زیرا او از من فصیح تر است و خداوند نیز چنین کرد. هارون چون
بلیغ و رسا سخن می گفت، به همین دلیل
شریعت برادرش را به بهترین نحو
تبلیغ می کرد.
در این
آیه همچنین به ضعف و ناتوانی
هارون (ع) در برابر دشمنان گوساله پرست و درخواست هارون (ع) از
موسی (ع) برای
توبیخ نکردن وی در برابر دشمنان اشاره شده است.
خداوند در
سوره اعراف می فرماید: «و لما رجع موسی إلی قومه غضبان أسفا قال بئسما خلفتمونی من بعدی أ عجلتم أمر ربکم و ألقی الألواح و أخذ برأس أخیه یجره إلیه قال ابن أم إن القوم استضعفونی و کادوا یقتلوننی فلا تشمت بی الأعداء و لا تجعلنی مع القوم الظلمین».
ترجمه: و چون موسی خشمناک و اندوهگین به نزد قوم خود بازگشت، گفت: پس از من بد جانشینانی برایم بودید! آیا درباره ی امر
پروردگار خویش (و تمدید میعاد) عجله کردید؟ و الواح را بینداخت و سر برادرش را گرفته به سوی خود می کشید. (هارون) گفت: ای
پسر مادرم! این قوم، مرا تضعیف کردند و نزدیک بود مرا بکشند. پس مرا
دشمن شاد مکن، و مرا در شمار ستمکاران میاور. در این
آیه گوساله پرستان
بنی اسرائیل، گروه ظالمان را از دشمنان هارون مطرح نموده است. و در این آیه همچنین به ضعف و ناتوانی هارون (ع) در برابر دشمنان گوساله پرست و درخواست هارون (ع) از موسی (ع) برای
توبیخ نکردن وی در برابر دشمنان اشاره شده است.
موسی علیه‌السّلام وقتی از جریان کار قومش آگاه شد عصبانی شد و از در
توبیخ و
مذمت روی به آنان کرد و بطور
استفهام انکاری پرسید: " بئسما خلفتمونی من بعدی ا عجلتم امر ربکم؟ و القی الالواح" آن گاه الواح را که همان الواح
تورات بود از دست خود انداخت، " و اخذ براس اخیه" و موی سر برادر خود را در دست گرفت" یجره الیه" و او را به طرف خود می‌کشید. و بطوری که در
سوره طه حکایت شده به وی گفت: ای هارون! چه مانع شد تو را از اینکه وقتی دیدی
گمراه می‌شوند دستور مرا پیروی نکنی؟ آیا امر مرا
عصیان ورزیدی؟ " قال" هارون گفت: " یا بنام"ای فرزند مادر! - و اگر در این خطاب اسم مادرش را برد، و نگفت"ای برادر" و یا"ای پسر پدر" برای اینکه
شفقت و
رحمت او را تحریک کند-" ان القوم استضعفونی و کادوا یقتلوننی" من در باره گوساله پرستیدن ایشان اظهار مخالفت نمودم، و ایشان را از این عمل منع کردم، و لیکن دیدم اعتنایی به حرفهای من نکردند و نزدیک بود مرا بکشند.
بنی اسرائیل از فرمان هارون علیه‌السّلام در جریان
گوساله پرستی در غیاب موسی علیه‌السّلام تمرد کردند.
فاخرج لهم عجلا جسدا له خوار فقالوا هـذا الـهکم والـه موسی فنسی (و برای آنان
مجسمه گوساله‌ای که صدایی همچون صدای
گوساله (واقعی) داشت پدید آورد؛ و (به یکدیگر) گفتند: «این خدای شما، و خدای موسی است!» و او فراموش کرد (پیمانی را که با خدا بسته بود)!)
ولقد قال لهم هـرون من قبل یـقوم انما فتنتم به وان ربکم الرحمـن فاتبعونی واطیعوا امری(و پیش از آن، هارون به آنها گفته بود: «ای قوم من! شما به این وسیله مورد
آزمایش قرار گرفته‌اید! پروردگار شما خداوند رحمان است! پس، از من پیروی کنید، و فرمانم را
اطاعت نمایید!»)
قالوا لن نبرح علیه عـکفین حتی یرجع الینا موسی.(ولی آنها گفتند: «ما همچنان گرد آن می‌گردیم (و به
پرستش گوساله ادامه می‌دهیم) تا موسی به سوی ما بازگردد!»)
هارون علیه السلام، شخصیتی مورد احترام در میان
بنی اسرائیل دوران
مریم علیهاالسّلام بود.
یـاخت هـرون ما کان ابوک امرا سوء وما کانت امک بغیا.(ای خواهر هارون! نه پدرت مرد بدی بود، و نه مادرت
زن بد کاره‌ای!!»)
(تعبیر بنی اسرائیل، خطاب به مریم به «یا اخت هارون» می‌فهماند که هارون علیه‌السّلام در میان قوم خود، مردی صالح و مورد احترام بود.
در اینکه هارون علیه‌السّلام یاد شده چه کسی است اختلاف وجود دارد. یک احتمال این است که هارون علیه‌السّلام برادر موسی علیه‌السّلام است.)
گوساله پرستان بنی اسرائیل با هارون علیه‌السّلام دشمنی می کردند.
ولما رجع موسی الی قومه غضبـن اسفا... واخذ براس اخیه یجره الیه قال ابن‌ام ان القوم استضعفونی وکادوا یقتلوننی فلاتشمت بی الاعداء ولاتجعلنی مع القوم الظـلمین.
آمادگی گوساله پرستان بنی اسرائیل و مهیا شدن آنان برای کشتن هارون علیه‌السّلام در غیاب موسی علیه‌السّلام :
ولما رجع موسی الی قومه... والقی الالواح واخذ براس اخیه یجره الیه قال ابن‌ام ان القوم استضعفونی وکادوا یقتلوننی...
همانطور که از
آیات فوق و آیات
سوره طه استفاده می‌شود، گوساله‌ای را بنی اسرائیل ساخته نه هارون، و طبق آیات سوره طه، شخصی از میان بنی اسرائیل بنام
سامری اقدام به چنین کاری کرد، اما هارون برادر و معاون و یاور موسی از پای ننشست و حد اکثر تلاش و کوشش را بکار برد، آن چنان که نزدیک بود او را به
قتل برسانند.
ولی عجیب این است که
تورات کنونی گوساله سازی و
دعوت به
بت پرستی را به هارون، برادر و جانشین و
وزیر موسی ع نسبت می‌دهد! در فصل ۳۲ از سفر خروج تورات چنین می‌خوانیم:
" و هنگام دیدن قوم که موسی از فرود آمدن از کوه درنگ می‌نماید، آن قوم نزد هارون جمع آمده وی را گفتند که برخیز و از برای ما خدایانی بساز که در پیشاپیش ما بروند، زیرا که این موسی مردی که ما را از ملک
مصر بیرون آورد نمی‌دانیم که وی را چه واقع شد- و هارون به ایشان گفت: گوشواره‌های زرینی که در گوشهای زنان و پسران و دختران شمایند، بیرون کرده نزد من بیاورید- پس تمامی قوم گوشواره‌های زرینی که در گوشهای ایشان بودند بیرون کرده به هارون آوردند- و آنها را از دست ایشان گرفته، آن را به آلت حکاکی تصویر نموده، از آن گوساله‌ای ریخته شده ساخت و گفتند که ای اسرائیل اینانند خدایان تو که تو را از
زمین مصر بیرون آوردند... ".
و به دنبال آن مراسمی را که هارون برای قربانی کردن در برابر این
بت تعیین کرده بود بیان می‌کند! و سپس ضمن شرح مفصلی اشاره به بازگشت موسی ع و خشمناک شدن او و انداختن الواح تورات کرده می‌گوید:
" و موسی به هارون گفت که این قوم به تو چه کردند که به این
گناه عظیم ایشان را مرتکب گردانیدی؟! - و هارون گفت که
غضب آقایم افروخته نشود که این قوم را می‌دانی که مایل به بدی هستند... "
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بنی اسرائیل و هارون علیه‌السّلام».
