• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تبییت (اصطلاحات نظامی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تبییت، اصطلاحی در فقه نظامی است که به حمله شبانه به دشمن اطلاق می‌شود. در فقه اسلامی، تبییت و شبیخون زدن بر دشمن در صورتی که ضرورتی ایجاب نکند، مکروه است؛ اما طبق روایات در صورتی که ضرورت برداشته شود، قید کراهت برداشته می‌شود.


تبییت در لغت، شبیخون زدن و شبانه بر دشمن حمله کردن است.

در اصطلاح به حمله شبانه به دشمن اطلاق می‌شود.

در قرآن کریم کلمه بیات آمده است:
«فَجاءَها بَاْسُنا بَیاتاً؛
[۱] اعراف/سوره۷، آیه۴.    
عذاب ما شبانه بر قوم فرود آمد.»

تبییت و شبیخون زدن بر دشمن در صورتی که ضرورتی ایجاب نکند، مکروه است.

علامه حلّی در کتاب قواعد الاحکام می‌نویسد:
«وَ یُکْرَهُ الْتَبْییتْ... لِغَیْرِ حاجَةٍ؛
[۲] مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، کتاب الجهاد، ج۹، ص۲۴۷، دار التراث / الدار الإسلامیة، ۱۴۱۰ق.    
[۳] حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، ج۱،ص۴۸۶، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۳ هوق.    
شبیخون زدن بر دشمن بدون ضرورت، مکروه است.»
گفتنی است که، در صورت ضرورت، قید کراهت از بین می‌رود.

امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود:
«ما بَیَّتَ رَسُولُ اللَّهُ عَدُوّاً قَطُّ لَیْلًا؛
[۴] حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقها، ج۱، ص۴۱۲، منشورات المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.    
هیچ‌گاه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شبانه بر دشمن شبیخون نزد.»
البته این مساله قابل بحث است و جایش اینجا نیست.

۱. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۴.    
۲. ↑ مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، کتاب الجهاد، ج۹، ص۲۴۷، دار التراث / الدار الإسلامیة، ۱۴۱۰ق.    
۳. ↑ حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، ج۱،ص۴۸۶، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۳ هوق.    
۴. ↑ حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقها، ج۱، ص۴۱۲، منشورات المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.    


جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۳۱.    


رده‌های این صفحه : احکام جهاد | اصطلاحات نظامی
جعبه ابزار