تصدیق (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَدَّق:
(وَ لَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ) صَدَّق: از
«تصديق» به معنى «راست دانستن سخن و اعتقاد داشتن به آن» است.
به موردی از کاربرد
صَدَّق در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ) (آرى به يقين، ابليس گمان خود را درباره آن‌ها محقّق ساخت كه همگى از او پيروى كردند جز گروه اندكى از مؤمنان.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى ابليس آرزو و پندار خود را در باره آنان محقق كرد و به كرسى نشاند و يا معنايش اين است كه شيطان ظنى و پندارى كه درباره آنان داشت، محقق يافت، چون شيطان در باره تمامى ابناى بشر اين آرزو و اين پندار را دارد كه همگى آنان را گمراه كند.
اين آيه در حقيقت يک نوع نتيجه گيرى كلى از داستان «
قوم سبا» است و در آيات گذشته آمده است كه چگونه آن‌ها بر اثر تسليم در برابر هواى نفس و وسوسه‌هاى شيطان گرفتار آن همه بدبختى و ناكامى شدند.
آيه مورد بحث مى‌گويد:
«به يقين ابليس گمان خود را درباره آن‌ها (و هر جمعيتى كه از ابليس پيروى كنند) محقق يافت، آنان همگى از او پيروى كردند جز گروه اندكى از مؤمنان»
يا به تعبير ديگر پيش‌بينى
ابلیس كه بعد از سرپيچى از سجده براى آدم و طرد شدن از درگاه كبريايى
خداوند گفت:
«به عزتت سوگند كه همه آن‌ها را جز بندگان مخلصت گمراه خواهم كرد» درباره اين گروه درست از
آب در آمد.
گرچه او اين سخن را از روى گمان و تخمين گفت، ولى همين گمان و تخمين سرانجام به واقعيت پيوست و اين سست اراده‌ها و ضعيف‌الايمان‌ها گروه گروه به دنبال او حركت كردند، تنها گروه اندكى از
مؤمنان بودند كه زنجيرهاى وسوسه‌هاى شيطان را در هم شكستند و فريب دام‌هاى او را نخوردند، آزاد آمدند و آزاد زيستند و آزاد رفتند، گرچه آن‌ها از نظر عدد كم بودند، ولى از نظر ارزش هركدام با جهانى برابرى داشتند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «صَدَّق»، ج۲، ص۵۸۶.
