تهدید اختلافافکنان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اختلاف افکنان در
دین به
عذاب، از سوی خدا
تهدید شدند.
ان الذین فرقوا دینهم وکانوا شیعـا لست منهم فی شیء انما امرهم الی الله ثم ینبئهم بما کانوا یفعلون.(کسانی که آیین خود را پراکنده ساختند، و به دستههای گوناگون (و مذاهب مختلف) تقسیم شدند، تو هیچ گونه رابطهای با آنها نداری! سر و کار آنها تنها با خداست؛ سپس خدا آنها را از آنچه انجام میدادند، با خبر میکند.)
جمعی از
مفسران معتقدند که آیه درباره
یهود و
نصاری نازل شده است که به دسته جات مختلف و پراکنده تقسیم شدند، و در برابر یکدیگر صف بندی کردند.
ولی
عقیده بعضی دیگر این است که
آیه اشاره به تفرقه اندازان این امت است که بر اثر تعصبها و
روح تفوق طلبی و
عشق به ریاست، سرچشمه تفرقه و
نفاق، در میان مردم
مسلمان میشوند.
ولی محتوای آیه یک حکم عمومی و همگانی درباره تمام افراد تفرقه انداز است، که با ایجاد انواع بدعتها، میان
بندگان خدا،
بذر نفاق و اختلاف میپاشند اعم از آنها که در امتهای پیشین بودند، یا آنها که در این امتند. " شیع" از نظر لغت به معنی فرقهها و دستهها و پیروان افراد مختلف است، بنا بر این مفرد آن به معنی دستهای است که پیروی از مکتب یا شخص معینی میکند این معنی لغوی
شیعه است ولی اصطلاحا معنی خاصی دارد و به کسانی گفته میشود که بعد از
پیامبر ص پیرو مکتب
امیر مؤمنان علی ع میباشند، و نباید معنی لغوی و اصطلاحی آن را با هم اشتباه کرد.
و اگر مشاهده میکنیم که در روایات
اهل بیت و همچنین
اهل تسنن نقل شده است که این آیه اشاره به گمراهان و تفرقه اندازان و بدعت گزاران این امت است، در حقیقت از قبیل بیان مصداق، میباشد. زیرا اگر این مصداق بیان نمیشد، ممکن بود عدهای تصور کنند که منظور از آن منحصرا دیگران هستند و به اصطلاح ضمیر را به دیگران برگردانند و خود را
تبرئه کنند!.
در روایتی از
امام باقر ع که در
تفسیر علی بن ابراهیم در ذیل این آیه نقل شده چنین میخوانیم:
فارقوا امیرالمؤمنین علیهالسّلام و صاروا احزابا: " یعنی آیه اشاره به کسانی است که از امیر مؤمنان جدا شدند و به دسته جات مختلف تقسیم گردیدند".
روایاتی که در زمینه افتراق و پراکندگی این امت- به عنوان پیش بینی- از پیامبر
اسلام صنقل شده، نیز این
حقیقت را تایید میکند.
این آیه بار دیگر، این حقیقت را که اسلام آئین
وحدت و یگانگی است و از هر گونه نفاق و تفرقه و پراکندگی بیزار است با تاکید تمام بازگو میکند و به پیامبر میگوید برنامه و کار تو هیچگونه شباهتی با افراد تفرقه انداز ندارد، خداوند منتقم قهار از آنان انتقام خواهد گرفت، و عاقبت شوم اعمالشان را به آنها نشان میدهد.
توحید نه تنها یکی از اصول اسلام است بلکه تمام اصول و فروع اسلام و همه برنامههای آن بر محور توحید دور میزند، توحید روحی است در کالبد همه تعلیمات اسلام، توحید جانی است که در پیکر اسلام دمیده شده است.
اما با نهایت تاسف آئینی که سر تا پای آن را وحدت و یگانگی تشکیل میدهد، امروز آن چنان دستخوش تفرقه نفاق افکنان شده است که چهره اصلی خود را به کلی از دست داده، هر
روز نغمه شومی همانند صدای جغدی که در ویرانه میخواند از گوشهای بلند میشود، و شخصی ماجراجو یا مبتلا به بیماری روانی و یا کج سلیقهای پرچم مخالفت با یکی از برنامههای اسلامی بلند میکند و جمعی از افراد ابله و نادان را گرد خود جمع مینماید، و منشا اختلاف تازهای میشود. نقش بی اطلاعی و
جهل جمعی از توده مردم در این نفاق افکنی، همانند نقش بیداری و آگاهی دشمنان، بسیار مؤثر است. گاهی مسائلی را که قرنها موضوع بحث آن گذشته است، از نو
علم میکنند و جار و جنجال ابلهانهای پیرامون آن راه میاندازند تا افکار مردم را به خود مشغول سازند، اما همانطور که آیه فوق میگوید، اسلام از آنها بیگانه است و آنها نیز از اسلام بیگانهاند و سرانجام برنامههای نفاق افکنی شکست خواهد خورد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تهدید اختلافافکنان».