جاذبه قرآن در جامعه معاصر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن شگرف‌ترین کتابی است که با تاثیر فوق العاده در مخاطبان خود، گاه به یک باره آنان را دگرگون کرده، مسیر زندگی آنان را تغییر داده است. در طول
تاریخ حوادث شگفت انگیز و مستندی به چشم می‌خورد که بیانگر نفوذ عظیم قرآن است. بدون تردید تبیین جاذبه قرآن و چگونگی ایجاد تحول در زندگی کسانی که دل‌های خویش را در میدان مغناطیسی قرآن قرار داده و مجذوب آن شده‌اند، تاثیر فراوانی در انس، تمسک و عمل به آن خواهد داشت. از صدر
اسلام تا کنون افراد بسیاری تحت تاثیر
آیات قرآن متحول شده، راه هدایت را در پیش گرفته و به
دین اسلام گرویده‌اند، اما شرح ماجرای ره یافتن نومسلمانانی که در روزگار ما زندگی می‌کنند و عصر پیامبر(ص) و نزول قرآن را درک نکرده‌اند، اما به وسیله قرآن به
بصیرت و هدایت راه یافته‌اند، خواندنی است. امید است نمونه‌های ارائه شده در این مقاله که نشان-دهنده جاذبه شگفت انگیز قرآن در افراد غیر
مسلمان است، زمینه دل دادگی و انس با قرآن را در ما مسلمانان موجب شود.
دکتر «گاری میلر» کانادایی تبار و یکی از مبلغان فعال مسیحی که در
سال ۱۹۷۷ با تاثیر پذیری از آیات قرآن به
دین اسلام
ایمان آورده و پس از آن با بسیاری از کشیشان و پیروان ادیان مختلف در مورد اسلام گفت وگو نموده و همایش‌هایی را در سراسرجهان در این زمینه برگزار کرده است. قرآن شگفت انگیز، فرق میان قرآن و کتاب مقدس و نگاه اسلام به روش مبلغان از جمله آثار منتشر شده آقای میلر است.
دکتر میلر در مورد چگونگی اسلام آوردنش می‌گوید: روزی شروع به خواندن قرآن کردم تا بتوانم اشتباه و خطایی در آن پیدا کنم و با این کار، عظمت و مقام مسیحیت را در دید مسلمانان بالا ببرم؛ چون فکر می‌کردم قرآنی که چهارده
قرن پیش در صحرا نازل شده است، باید قدیمی و پر از اشتباه باشد؛ اما متوجه شدم در قرآن، اشتباهی وجود ندارد و حتی قرآن به مسائل و امور زیادی پرداخته که در کتاب‌های آسمانی دیگر اثری از آنها دیده نمی‌شود. این کتاب کنجکاوی و تعجب مرا برانگیخت تا آن را کامل مطالعه کنم. هنگام خواندن قرآن به آیه عظیم و شگفت انگیز ۸۲ از
سوره نساء رسیدم که می‌فرماید:
افلا یتدبرون القرآن و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا؛
آیا به قرآن(عمیقا) نمی‌اندیشند؟ چنانچه از سوی غیر خدا بود، همانا در آن اختلاف و ناهم گونی بسیاری می‌یافتند.
یکی از اصول علمی شناخته شده در حال حاضر، شناسایی و بررسی آرا و نظریات متفاوت است تا بتوان درستی آنها را اثبات کرد و می‌بینیم قرآن، مسلمانان و غیر مسلمانان را به تدبر و
تفکر در آیاتش دعوت می‌کند تا در آن اندیشه کنند و بعد از تعمق دریابند که هیچ اشتباه و خطایی در قرآن جای ندارد. هیچ نویسنده‌ای در
جهان وجود ندارد که کتابی بنویسد و با اطمینان بخواهد اشتباه آن را بازگو کنند، اما قرآن مردم را به تامل و اندیشه در آیاتش دعوت و در این زمینه تحدی کرده است.
با خواندن قرآن انتظار داشتم حوادثی که برای
پیامبر اتفاق افتاده، مانند: فوت همسرش
خدیجه و دختران و پسرانش در قرآن بیان شود؛ اما بر خلاف انتظارم، سوره مریم تعجب مرا برانگیخت. این سوره در عظمت، شان و منزلت
حضرت مریم آمده بود و این در حالی بود که در
انجیل و
تورات یک سوره مشخص برای حضرت مریم وجود ندارد. همچنین در قرآن ۲۵ بار نام
حضرت عیسی (ع) ذکر شده بود، در حالی که نام پیامبر اسلام(ص) پنج بار بیشتر ذکر نشده است و حتی سوره‌ای به نام دختر پیامبر یا
همسر او در قرآن نبود.
خداوند در آیه ۳۰
سوره انبیا می‌فرماید:
او لم یر الذین کفروا ان السماوات و الارض کانتا رتقا ففتقناهما و جعلنا من الماء کل شی ء حی ا فلا یؤمنون؛
آیا کافران ندیدند که
آسمان و
زمین بسته بود ما آنها را شکافتیم و هر موجود زنده‌ای را از آب آفریدیم آیا
ایمان نمی‌آورند؟.
این آیه همان موضوع علمی ثابت شده است که در سال ۱۹۷۳ جایزه نوبل را کسب کرد. این آیه نظریه انفجار بزرگی را که باعث خلقت جهان و آسمان‌ها و
ستارگان شد، تشریح می‌کند. همچنین در بخش پایانی آیه،
آب را یک منبع حیات می‌داند و این مسئله از عجایب خلقت است که اخیرا علم روز ثابت کرده سلول زنده از سیتوپلاسم تشکیل می‌شود و قسمت اصلی سیتوپلاسم از آب تشکیل شده است.
میلر بیان قرآن درباره مسائل روان شناسی را چنین توضیح می‌دهد: در آیه ۴۶
سوره سبا ، تامل و تعمق کنید،
خداوند در این آیه می‌فرماید:
قل انما اعظکم بواحده ان تقوموا لله مثنی و فرادی ثم تتفکروا ما بصاحبکم من جنه ان هو الا نذیر لکم بین یدی عذاب شدید؛
بگو: شما را تنها به یک چیز اندرز می‌دهم و آن این که، دو نفر دو نفر یا یک نفر یک نفر برای خدا قیام کنید، سپس بیندیشید این دوست و هم نشین شما(محمد) هیچ گونه جنونی ندارد، او تنها بیم دهنده شما در برابر عذاب شدید (الهی) است!
یک مهندس در دانشگاه تورنتو کانادا توجه و دقت زیادی به
روان شناسی دارد. او پایان نامه اش را درباره «فعالیت در بحث‌های گروهی» ارائه کرده و هدفش از طرح این بحث شناسایی گرایش و تمایل مردم به تحقیق و بحث‌های گروهی است. در حالی که قرآن چهارده قرن پیش مردم را به تفکر و بحث با یک دیگر و مشورت تشویق می‌کند.
نام برده درباره شگفتی‌های قرآن از داستان‌های شگفت انگیز قرآن موضوع پیامبر و
ابولهب ، عموی پیامبر برای من تعجب آور بود؛ زیرا ابولهب از اسلام به شدت متنفر و بیزار بود. او پیامبر را در هر جایی که برای
تبلیغ می‌رفت تعقیب می‌کرد تا با سخنان و موضع گیری هایش ارزش و عظمت ایشان را در نزد همگان کم جلوه دهد. ابولهب به مردم می‌گفت: اگر پیامبر به شما بگوید: این سفید است، پس حتما سیاه است و اگر
شب است، حتما روز است. ابولهب به هر طریقی با پیامبر مخالفت می‌کرد و شک و شبهه در دل‌های مردم می‌انداخت و پیامبر را دروغ گو می‌خواند.
ده سال پیش از فوت ابولهب، خداوند
سوره مسد را نازل کرد که در آن آمده: ابولهب در
آتش خواهد افتاد؛ یعنی کافر از دنیا می‌رود. ابولهب پس از شنیدن این سوره، در برابر مردم به پیامبر گفت: من تا کنون
مسلمان نشده بودم، اما از امروز مسلمان خواهم بود، حالا آیا هنوز این نظر را داری که من به
جهنم خواهم رفت؟ آیا این
وحی الهی است که می‌آوری؟ اما ابولهب آنچه را که گفت انجام نداد و با پیامبر و اسلام همچنان در ستیز و پیکار بود تا کافر از دنیا رفت. پیامبر در این ده
سال به حقانیت سوره‌ای که بر او نازل شده بود
ایمان داشت. به همین دلیل، در برابر تهدیدات ابولهب می‌ایستاد و این در حالی است که پیامبر این سوره را در همان زمان برای مردم ابلاغ کرده بود و مردم به درستی این کتاب ایمان آوردند. خداوند در سوره مسد می‌فرماید:
تبت یدا ابی لهب و تب. ما اغنی عنه ماله و ما کسب. سیصلی نارا ذات لهب. و امراته حماله الحطب.
فی جیدها حبل من مسد؛
بریده باد هر دو دست ابولهب، هرگز مال و
ثروت او و آنچه را به دست آورد به حالش سودی نبخشید. به زودی وارد آتش می‌شود که دارای شعله فروزان است. و همچنین همسرش در حالی که هیزم به دوش می‌کشد. و در گردنش طنابی از لیف خرماست.
بر اساس نظر وی، یکی از
معجزات قران بازگو کردن خطرات آینده برای انسان هاست؛، خطراتی که انسان قدرت پیش بینی آنها را ندارد؛ چرا که انسان درستی هرچیز را تنها به وسیله آزمایش، معین و مشخص می‌کند. در قرآن از روابط مسلمانان با
یهود و مسیحیان می‌گوید: یهودیان دشمن‌ترین مردم نسبت به مسلمانان هستند و این دشمنی تا حال حاضر هم ادامه دارد و آنها خطر بزرگی برای مسلمانان هستند؛ زیرا یهود در فرصت مناسب می‌تواند اسلام را نابود کند... خداوند در
سوره مائده به خطری که مسلمانان را از سوی یهود تهدید می‌کند، هشدار می‌دهد و می‌فرماید:
لتجدن اشد الناس عداوه للذین آمنوا الیهود و الذین اشرکوا؛
مسلما یهودیان و کسانی را که شرک ورزیده‌اند، دشمن‌ترین مردم نسبت به مؤمنان خواهی یافت.
میلر درباره اطلاع رسانی قرآن می‌گوید:
قرآن با روش بی نظیری اطلاعات مشخص و معینی را به شما می‌دهد، در حالی که این اطلاعات در هیچ کتاب آسمانی مطرح نشده است؛ به طور مثال
سوره آل عمران ، آیه ۴۴ می‌فرماید:
ذلک من انباء الغیب نوحیه الیک و ما کنت لدیهم اذ یلقون اقلامهم ایهم یکفل مریم و ما کنت لدیهم اذ یختصمون؛
(ای پیامبر! ) این، از خبرهای غیبی است که به تو وحی می‌کنیم و تو در آن هنگام که قلم‌های خود را (برای قرعه کشی) به آب می‌افکندند تا کدام یک کفالت و سرپرستی مریم را عهده دار شود، و (نیز) به هنگامی که (دانشمندان
بنی اسرائیل ، برای کسب افتخار سرپرستی او،) با هم کشمکش داشتند، حضور نداشتی و همه اینها، از راه وحی به تو گفته شد.
یا در
سوره هود ، آیه ۴۹ آمده است:
تلک من انباء الغیب نوحیها الیک ما کنت تعلمها انت و لا قومک من قبل هذا فاصبر ان العاقبه للمتقین؛
اینها از خبرهای غیب است که به تو (ای پیامبر) وحی می‌کنیم نه تو، و نه قومت، اینها را پیش از این نمی‌دانستید! بنابر این،
صبر و استقامت کن، که عاقبت از آن پرهیزگاران است!
یا در
سوره یوسف ، آیه ۱۰۲ آمده است:
ذلک من انباء الغیب نوحیه الیک و ما کنت لدیهم اذ اجمعوا امرهم و هم یمکرون؛
این از خبرهای غیب است که به تو
وحی می‌فرستیم! تو (هرگز) نزد آنها (برادران یوسف) نبودی هنگامی که تصمیم می‌گرفتند و نقشه می‌کشیدند!
هیچ کتاب آسمانی وجود ندارد که به این شیوه سخن بگوید. در قرآن مجموعه اطلاعاتی است که از آنها به شما خبر می‌دهد؛ اما برای نمونه، در
انجیل اگر اطلاع بیشتری در مورد موضوع یا حکایتی بخواهی، کتاب‌های دیگری را معرفی می‌کند. قرآن خواننده اش را به سوی اطلاعات جذب می‌کند، سپس اطلاعات جدید را برایش بازگو می‌کند، قرآن می‌خواهد اگر کسی در صحت و درستی قرآن
شک دارد، در آن تعمق و تدبر کند و کسی نیز جرئت تکذیب و جواب به این اطلاعات را ندارد؛ زیرا این اطلاعات از
عقل بشر نیست، بلکه از سوی خداوندی است که از گذشته، حال و آینده آگاهی دارد.
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، سایت بلاغ، برگرفته از مقاله«جازبه قرآن».
