جثم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَثم (به فتح جیم) یا
جُثُوم، یکی از مفردات قرآنی به معنای سقوط بر روی و یا نشستن به زانو است.
جَثم (به فتح جیم) یا جُثُوم به معنی سقوط بر روی و یا نشستن به زانو است.
(
مجمع البیان ذيل آيه ۶۷
سوره هود )
(فَأَصْبَحُواْ فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ) این کلمه یعنی "جَاثِمِينَ" پنج بار در
قرآن مجید آمده و همه درباره مکذّبین است که به عذاب الهی گرفتار شدند و در ماقبل همه کلمه «اصبحوا» آمده است، مراد از آن مردن و از بین رفتن است. در
النهایة آمده اگر جثوم به معنی سقوط باشد مراد آن است که در خانه‌های خود افتادند و مردند و اگر به معنی نشستن باشد معنی این است: «در خانه‌های خود نشستگان و مقیم شدند» و آن استعاره از مرگ است.
در
نهایه آمده: «نَهَی عَنِ الْمُجَثَّمَةِ». و آن حیوانی است که در جائی قرار می‌دهند و تیر می‌زنند تا بمیرد.
در
نهج البلاغه خطبه ۱۳ درباره
مسجد بصره هست: «
«کَاَنِّی اَنْظُرُ اِلَی مَسْجِدِهَا کَجُؤْجُؤِ سَفِینَةٍ اَوْ نَعَامَةٍ جَاثِمَةٍ»؛ یعنی گویا می‌بینم مسجد بصره را که در میان سیل مانده مانند سینه کشتی یا شتر مرغ نشسته است».
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "جثم"، ج۲، ص۱۷.
