• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جهم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جَهم(بر وزن عقل) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای ترشرویی که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص دعای استسقاء و زمان قبل از بعثت حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) از این واژه استفاده نموده است.



جَهم (بر وزن عقل) به معنای ترشرویی آمده است.
جَهام (به فتح جیم) به معنای ابری که باران ندارد.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با دعای استسقاء فرموده است: «اللهم ... و انزل علینا سماء مخضلة ... غیر خلّب برقها و لا جهام عارضها؛
[۱] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۲، خطبه۱۱۵.
خدایا بر ما باران پر آبی بفرست بی‌آنکه برقش طمع آورنده و بی‌باران باشد و بی‌آنکه ابرش خالی از آب باشد.»
واژه «خلّب» به معنای برق و ابری است که انسان فکر می‌کند، باران دارد ولی بارانی در آن نیست.
همچنین امام (علیه‌السلام) در مورد زمان قبل از بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده‌اند: «قد درست منار الهدی و ظهرت اعلام الرّدی فهی متجّهمة لاهلها عابسة فی وجه طالبها؛
[۲] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۲، خطبه۸۹.
محل‌های نور هدایت در آن مندرس گشته و علامت‌های هلاکت آشکار شده بود، دنیا بر اهلش عبوس و بر طالبانش تُرشرُو بود.»


این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۲، خطبه۱۱۵.
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۲، خطبه۸۹.



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جهم»، ص۲۳۸.    






جعبه ابزار