حبر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَبَر (بر وزن شرف) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای
شادی و سرور که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص فریبنده بودن
دنیا، با رنج آمیخته بودنِ خوشی‌های آن و
نامه‌ای خطاب به
معاویه از این واژه استفاده نموده است.
حَبَر (بر وزن شرف) به معنای شادی و سرور آمده است؛ فعل آن از علم یعلم است: «حبر الرجل حبرا و حبورا: سرّ.»
این واژه بر وزن علم، به معنای «زینت دادن» است. چنان‌که گفته می‌شود: «حبره حبرا: زیّنة.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با فریبنده بودن دنیا فرموده است: «فانی احذرکم الدنیا فانها ... تحلّت بالامال و تزنیّت بالغرور لا تدوم حبرتها و لا تؤمن فجعتها؛
شما را از گرایش به دنیا برحذر می‌دارم؛ ... با آرزوها نقش پذیرفته، با غرور و فریب آرایش یافته، دنیایی که شادی آن پاینده نیست.»
امام (علیه‌السلام) در مورد رنج آمیخته بودنِ خوشی‌های دنیا می‌فرماید: «لم یکن امرء منها فی حبرة الّا اعقبته بعدها عبرة؛
هیچ انسانی در دنیا به شادی‌ای نرسید، مگر این که در پی آن، دنیا به او اشک (و‌اندوه) داد.»
واژه «عبره» (به فتح عین)، به معنای
اشک چشم است.
واژه «تحبیر» به معنای زینت دادن، است.
آن حضرت (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به معاویه می‌نویسد: «فقد اتتنی منک موعظة موصلة و رسالة محبرة نمّقتها بظلالک...؛
از تو به من
موعظه‌ای آمد که مطالب مختلف و متباین در آن به هم وصل شده بود و نامه مزیّنی که با گمراهی خودت آن‌را زینت داده بودی.»
این واژه در سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حبر»، ص۲۴۶.
