• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حجة

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


حجة، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و از الفاظ مدح راوی می‌باشد.


یکی از الفاظ مدح مطرح در کتب علوم حدیث اصطلاح "حجة" است. مراد از "حجة" آن است که حدیث شخص متصف به آن قابل احتجاج است هر چند که قابلیت احتجاج حدیث شخصی، اعم از حجت‌بودن خود وی است.

در این که اصطلاح "حجة" مفید چیست؟ اختلاف است:
۱- دلالت بر توثیق می‌کند زیرا اگر مصدر نام یا لقب شخصی قرار گرفت از مبالغه ویژه‌ای برخوردار است اگر راوی به این وصف متصف شد وثوق و اعتماد شدید نسبت به او را می‌رساند مثل این که راوی عین حجت است هر چند به حدیث وی نیز احتجاج می‌شود.
۲- از الفاظ تعدیل متفق علیه است که صراحت در تعدیل دارد؛
۳- دلالت بر مدح کامل می‌کند، بلکه اظهر آن است که دلالت بر عدل، امامی و ضابط بودن می‌کند.

گروهی که الفاظ مدح را رتبه‌بندی کرده‌اند "حجة" را از مرتبه سوم تعدیل به حساب آورده‌اند.
در این که "حجة" و "یحتج بحدیثه" با یکدیگر چه تفاوتی دارند گفته‌اند "یحتج بحدیثه» به‌اندازه "حجة" از ارزش و مکانت برخوردار نیست هر چند هر دو دلالت بر مدح می‌کنند.
درباره تفاوت "حجة" و "ثقه" گفته‌اند: لفظ "حجة" از "ثقة" قوی‌تر است و به هر کس که اطلاق شود حدیث وی قابل احتجاج و داخل در صحاح می‌شود هر چند که متفرد به نقل آن حدیث باشد.
[۱] شهیدثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۲۰۴.    
[۲] لکنوی، محمد بن عبدالحی، الرفع و التکمیل فی الجرح و التعدیل، ص۱۱۵.    
[۳] موسوی زنجانی، محمد، الکفایه فی علم الدرایه، ص۲۲.
[۴] سیوطی، عبدالرحمن، تدریب الراوی، ج۱، ص۳۴۲.    
[۵] طریحی، فخرالدین، جامع المقال، ص۲۶.    
[۶] اسدی جزایری، عبدالنبی بن سعدالدین، حاوی الاقوال فی معرفة الرجال، ج۱، ص۹۸.    
[۷] مدیرشانه‌چی، کاظم، درایة الحدیث، ص۳۹.
[۸] علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۴۷.
[۹] سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، فتح المغیث، ج۱، ص۱۳۲.    
[۱۰] تهانوی، ظفر احمد، قواعد فی علوم الحدیث، ص۲۴۳.
[۱۱] نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۷۷۴.
[۱۲] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۲، ص۱۷۰.    
[۱۳] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۲، ص۲۵۵.    
[۱۴] صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۳۹۵.    
[۱۵] صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۴۰۳.    
[۱۶] حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۱۱۴.    


۱. ↑ شهیدثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۲۰۴.    
۲. ↑ لکنوی، محمد بن عبدالحی، الرفع و التکمیل فی الجرح و التعدیل، ص۱۱۵.    
۳. ↑ موسوی زنجانی، محمد، الکفایه فی علم الدرایه، ص۲۲.
۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن، تدریب الراوی، ج۱، ص۳۴۲.    
۵. ↑ طریحی، فخرالدین، جامع المقال، ص۲۶.    
۶. ↑ اسدی جزایری، عبدالنبی بن سعدالدین، حاوی الاقوال فی معرفة الرجال، ج۱، ص۹۸.    
۷. ↑ مدیرشانه‌چی، کاظم، درایة الحدیث، ص۳۹.
۸. ↑ علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۴۷.
۹. ↑ سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، فتح المغیث، ج۱، ص۱۳۲.    
۱۰. ↑ تهانوی، ظفر احمد، قواعد فی علوم الحدیث، ص۲۴۳.
۱۱. ↑ نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۷۷۴.
۱۲. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۲، ص۱۷۰.    
۱۳. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۲، ص۲۵۵.    
۱۴. ↑ صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۳۹۵.    
۱۵. ↑ صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۴۰۳.    
۱۶. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۱۱۴.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حجة»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۶/۸.    



جعبه ابزار