• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حدس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حَدْس (به فتح حاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای ظن، گمان و تخمین، که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص توصیف خدای تعالی از این واژه استفاده نموده است.



حَدْس (به فتح حاء) به معنای ظن، گمان و تخمین، آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در توصیف خدای تعالی فرموده است: ««فَتَبَارَکَ اللَّهُ الَّذِی لَا یَبْلُغُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ وَ لَا یَنَالُهُ حَدْسُ الْفِطَنِ»؛ پربرکت است خداوندی که افکار بلند، به اوج معرفت او راه نمی‌یابد و گمان زیرکان به مقام والایش نمی‌رسد.»
در بعضی از نسخه‌ها به جای حَدس واژه «حسن» آمده است.
ابن میثم در شرح نهج البلاغه می‌نویسد: «حدس، حرکت فکر از مطالب به مبادی است، یعنی بلند مرتبه است خدایی که تلاش‌های عمیق به کُنه او، و فکر دانایان به حقیقت وی، نمی‌رسد.»

این واژه یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۸، خطبه۹۴.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین (علیه‌السّلام)، ج۴، ص۲۵۱.    
۳. بحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه ابن هیثم، ج۲، ص۳۹۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حدس»، ص۲۵۷.    






جعبه ابزار