• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حدیث مدبج

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


حدیث مدبج، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به روایت هر یک از دو هم‌شاگردی از دیگری، گفته می‌شود.


یکی از اقسام روایت اقران حدیث مدبج است.
حدیث مدبج آن است که دو راوی که در درس و یا در اخذ حدیث از مشایخ مشترک هستند از یکدیگر روایت کنند. مانند روایت سیدمرتضی (رحمة‌الله‌علیه) و شیخ طوسی (رحمة‌الله‌علیه) از یکدیگر یا روایت صاحب وسائل و مجلسی صاحب بحار الانوار از یکدیگر یا بحرالعلوم و شیخ عبدالنبی قزوینی از یکدیگر.

مدبج هم ریشه با "تدبیج"و "دیباجه" است و دیباجه به معنای چهره و صورت است علت نام‌گذاری حدیث مدبج به مدبج این است که هر یک از دو راوی در هنگام اخذ حدیث از یکدیگر چهره صورت خودشان را به سوی یکدیگر بر می‌گردانند.

اگر دو راوی هم‌سن یا مشترک در اخذ از مشایخ، از یکدیگر روایت کنند آن را علاوه بر روایت اقران مدبج نیز گویند ولی اگر یکی از آن دو راوی از دیگری روایت کند ولی دیگری از او روایت نکند به آن فقط روایت اقران و غیر مدبج گویند لذا مدبج اخص روایت اقران است.

از حدیث مدبج به روایت مدبج، خبر مدبج و مدبج نیز تعبیر می‌شود.
[۱] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۸۲.
[۲] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۹۴.    
[۳] شهیدثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۳۵۰.    
[۴] عبدالوهاب، عبداللطیف، المعتصرمن مصطلحات اهل الاثر، ص۴۴.
[۵] علیاری، تبریزی، علی بن عبدالله، بهجة الامال، ج۱، ص۴۱۳.
[۶] درایة الحدیث، ص۶۸.
[۷] علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۳۴.
[۸] بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۲.    
[۹] مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الدرایه، ص۱۴۳.
[۱۰] مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۳۱۳.
[۱۱] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، معرفة علوم الحدیث، ص۲۱۵.    
[۱۲] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۳۰۰.    
[۱۳] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱۷.
[۱۴] صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۳۳۱.    
[۱۵] عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۱۱۶.    


۱. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۸۲.
۲. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۹۴.    
۳. ↑ شهیدثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۳۵۰.    
۴. ↑ عبدالوهاب، عبداللطیف، المعتصرمن مصطلحات اهل الاثر، ص۴۴.
۵. ↑ علیاری، تبریزی، علی بن عبدالله، بهجة الامال، ج۱، ص۴۱۳.
۶. ↑ درایة الحدیث، ص۶۸.
۷. ↑ علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۳۴.
۸. ↑ بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۲.    
۹. ↑ مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الدرایه، ص۱۴۳.
۱۰. ↑ مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۳۱۳.
۱۱. ↑ حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، معرفة علوم الحدیث، ص۲۱۵.    
۱۲. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۳۰۰.    
۱۳. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱۷.
۱۴. ↑ صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۳۳۱.    
۱۵. ↑ عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۱۱۶.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث مدبج»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۷/۱۸.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات حدیثی
جعبه ابزار