حسن ادهم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حسن ادهم معروف به حکیم الدوله یکی از رجال سیاسی تاثیر گذار در
ایران که در دوران پهلوی زندگی میکرد و عهدهدار مناصب اجتماعی بسیاری بود.
حسن ادهم معروف به حکیمالدوله، فرزند لقمانالممالک تبریزی از اطبای معروف
زمان از اهالی
آذربایجان است. وی در
سال ۱۲۶۳ش دیده به جهان گشود.
تحصیلات پزشکی خود را در
اروپا انجام داد و پس از مراجعت به ایران، مدتی را در
تبریز به کار طبابت اشتغال ورزید. وی همچنین مدتی را به عنوان پزشک شاه احمد فعالیت مینمود.
سپس به عنوان استاد علوم طب در
دارالفنون انتخاب گردید. پس از آن و در سال ۱۳۰۰ش در کابینه
قوامالسلطنه به عنوان وزیر صحیه و امور خیریه منصوب شده، سه ماه در این سمت باقی بود تا اینکه این وزارتخانه منحل گردید.
وی تنها کسی بود که در جریان بازداشت آزادیخواهان در باغشاه و هنگامیکه آنها را به شدت و به سختی
شکنجه میکردند، توانست برای آنها کاری انجام داده و باعث تخفیف شکنجه شدنشان گردد، همچنین برای آنها توانست لباس تهیه کند، زیرا بیشتر آنها فقط یک سری لباس داشتند که آن هم در زیر شکنجه پاره و مستهلک شده بودند.
همچنین در جریان مسموم کردن
حاج آقا نورالله اصفهانی که جز قیام کنندگان و از رهبران
قم بودند، وی به قم حرکت نمود و خود را بر بالین حاج آقا نورالله رساند تا وی را مداوا نماید؛ ولی کاری از وی ساخته نبود و حاج آقا نورالله بر اثر مسمومیت ناشی از تزریق
سم به
شهادت رسید.
وی در جریان خودکشی
اکبر داور وزیر مالیه رضا شاه نیز تلاش و کوشش بسیاری نشان داد، بلکه بتواند مانع
مرگ وی شود که موفق نشد.
دکتر حسن ادهم، پس از تاسیس دانشکده پزشکی
دانشگاه تهران، با سمت استادی در آن دانشکده مشغول به کار شد. او همچنین در کنار فعالیت پزشکی به کارهای اجتماعی اشتغال داشت. چند سالی ریاست انجمن بلدیه ( انجمن شهر فعلی) را بر عهده گرفت. وی در دورههای نهم،
دهم،
یازدهم،
دوازدهم
و سیزدهم
نماینده مردم
تهران در
مجلس شورای ملی بود. در سال ۱۳۳۰ش در کابینه
دکتر مصدق وزیر بهداری شد
و در ترمیم کابینه به وزارت مشاور منصوب گردید.
دکتر ادهم در هنگام نمایندگی مجلس شورای ملی طرحی را با این عنوان تقدیم مجلس نمود: «مقام محترم مجلس شورای ملی: پیشنهاد میکنم راجع به فروش املاک زراعتی موقوفه محض این که اسامی
واقف خیر و نوع پرور از میان نرفته و فراموش نشود، ساختمانهای بیمارستانها یا آموزشگاهها که از درآمد فروش املاک مذکور بنا میشود به اسم شخص واقف ملک نامیده شود و اسم آن شخص را در سر آن بنا بگذارند و الا در مدخل بنا ذکر شود که این ساختمان از حاصل فروش ملک موقوفه فلان شخص ساخته شده است».
در جریان برگزاری انتخابات دوره شانزدهم و هنگامی که به سبب
تهدید و تطمیع و مداخلات نامشروع بعضی از اعضای انجمنهای فرعی، فریاد اعتراض از هر سو برخاست و در بیست و هشتم مهر یک صد و هشتاد نفر از افراد صاحب منصب و عنوان تهران در اعتراض به انتخابات در دربار متحصن شدند و همچنین پس از حادثه
قتل هژبر در مدرسه سپهسالار، گردانندگان انجمن نظارت تصمیم به ابطال انتخابات گرفت، انجمن نظارت تهران بعد از دو ماه به ریاست دکتر حسن ادهم (حکیم الدوله) کار انتخابات را تجدید نمود.
وی یکی از سهامداران شرکت
نفت انگلیس و
ایران بود و هر سال از این بابت حق السهم دریافت مینمود.
که با ملی کردن صنعت نفت به وسیله
دولت مصدق از این امتیاز محروم گشت.
در
سال ۱۳۳۶ش و در سن ۶۷ سالگی چشم از
جهان فرو بست و در مقبره خانوادگی در
گورستان ظهیرالدوله مدفون گردید.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان ادهم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۴/۲۴.