حسن بن احمد المهلبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حسن بن احمد المهلبی متوفای ۳۸۰ ه/ ۹۹۰ م، از دانشمندان و جهانگردان دوره خلفای فاطمی
مصر به شمار می‌رود.
متاسفانه کتب تراجم درباره شرح حال وی سکوت کرده‌اند. از این رو نه
ابن خلکان در «
وفیات الاعیان » و نه
ذهبی در «
سیر اعلام النبلاء » و نه
صفدی در «
الوافی بالوفیات » و نه هم
ابن ندیم در «
الفهرست » نامی از وی نبرده‌اند. فقط
حاجی خلیفه در «
کشف الظنون » اشاره‌ای به وی و کتاب او «
المسالک و الممالک » نموده است البته حاجی خلیفه از وی با نام حسین، به جای حسن، نام می‌برد که احتمالا این
اشتباه ناشی از اعتماد وی بر نقل ابن
یاقوت حموی است که درباره نام صحیح ابن مهلبی بارها دچار
خطا شده است یاقوت با نام‌های ذیل از وی یاد می‌کند:
محمد بن حسن مهلبی ،
ابو الحسن مهلبی ،
حسن بن محمد مهلبی ،
حسین بن محمد مهلبی و... اما کلاعی و ابو الفداء و
ابن عدیم همگی بر نام «حسن بن احمد مهلبی» اتفاق نظر دارند. ابن عدیم از او با عنوان «
رجل فاضل » یاد می‌کند و یاقوت در یک جا از او به «مصری» یاد می‌کند. یاقوت تنها کسی است که از وی با عنوان «مصری» یاد می‌کند و این می‌تواند اشاره‌ای به محل رشد و نمو ابن مهلبی باشد هر چند شامی بودن وی نیز احتمال بعیدی نیست. از محتوای کتاب چنین برمی آید که ابن مهلبی فردی جهانگرد بوده و به اقالیمی که قبل از او کسی بدانجا سفر نکرده، پا گذارده است. از خلال حواشی ابن مهلبی بر برخی وقایع و حوادث تاریخی تمایل شیعی وی
آشکار می‌شود.
الکتاب العزیزی او المسالک و الممالک (کتاب).
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
