• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسن بن احمد بزاز (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حسن بن احمد بزاز (مقاله‌دوم)


حسن بن احمد بزاز (۳۳۹ ـ ۴۲۶ ه)، معروف به ابن شاذان، محدث و اصولی در قرن چهارم و پنجم هجری بود.
او در سال ۳۳۷ یا ۳۳۹ ه در بغداد به دنیا آمد و از پنج سالگی به یادگیری نزد استادانش پرداخت.
از استادان او عثمان بن احمد دقاق و احمد بن سلیمان نجاد نام برده شده است.
ابن شاذان شاگردان زیادی داشت که از جمله آن‌ها خطیب بغدادی و ابواسحاق شیرازی بودند.
او پیرو مذهب اشعری و حنفی بود و در سال ۴۲۶ ه درگذشت و در بغداد به خاک سپرده شد.
از آثار او مشیخة الکبری و مشیخه الصغری می‌باشد.


ابوعلی حسن (حسین) بن احمد بن ابراهیم بن حسن بزاز بغدادی معروف به ابن شاذان، محدث و اصولی
[۱] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
قرن چهارم و پنجم هجری بود که در سال ۳۳۷
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۴.    
یا ۳۳۹ ه
[۳] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
در بغداد به دنیا آمد.
[۴] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۴۵.    

وی از پنج سالگی همراه پدر در مجالس درس استادان حاضر می شد.
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۴.    
[۶] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۴۵.    

منابع سنی وی را فاضل، مسند عراق،
[۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
صدوق
[۸] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
و ثقه خوانده‌اند.
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
[۱۰] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۳۹.    

گفته شده است او شراب می نوشید، اما بعداً آن را ترک کرد.
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
[۱۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۰۳.    



عثمان بن احمد دقاق، احمد بن سلیمان عبادانی،
[۱۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
احمد بن سلیمان نجاد،
[۱۴] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۴۷۵.
احمد بن کامل، عبداللّه لباقی بن قانع،
[۱۵] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۸۷.    
ابوالحسن علی بن محمد قرشی کوفی
[۱۶] ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۴۰.    
و احمد بن حسن شُقیری
[۱۷] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۱۳۰.    
از استادان ابن شاذان بودند.


شاگردان بسیاری برای حسن بن ابراهیم بزاز نام برده شده است؛ از جمله: خطیب بغدادی، ابواسحاق شیرازی، ابوالفضل بن خیرون، حسن بن احمد دقاق، محمدبن عبداللّه لعزیز خیاط، ثابت بن بندار، حسن بن محمد تککی، ابوسعد حسین فانیذی، عبداللّه بن جابر بن یاسین، عبداللّه لرحمن بن عمر سمنانی، محمد بن عبداللّه لسلام انصاری و عبداللّه لمنعم بن کلیب.
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    



ابوعلی پیرو کلام اشعری
[۱۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
[۲۰] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۰۳.    
و حنفی مذهب بود.
[۲۱] ابن عساکر، أبو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۴۶.    
[۲۲] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۸۷.    




آثار حسن بن احمد بغدادی عبارتند از:
• مشیخة الکبری و مشیخة الصغری؛
[۲۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
[۲۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    

• الحدیث؛
• الأفراد؛
[۲۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    

• جزء من روایته؛
• حدیث ابی سهل احمد بن محمد بن عبداللّه بن زیاد القطان؛
[۲۶] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۴۷۵-۴۷۶.
[۲۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    

• حدیث شعبه بن الحجاج؛
[۲۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    

• فوائد ابن قانع.
[۲۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    



ابن شاذان در سال ۴۲۶ ه درگذشت و در مقبره باب الدیر بغداد به خاک سپرده شد.
[۳۰] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۸۷.    
[۳۱] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۰.    
[۳۲] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
[۳۳] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۳۹.    

به گفته ذهبی وی در آخرین روز سال ۴۲۵ ه درگذشت و در اولین روز سال ۴۲۶ ه به خاک سپرده شد.
[۳۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
[۳۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    

(دیگر منابع:
[۳۶] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
[۳۷] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۲۴.    
[۳۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
[۳۹] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۸۴.    
[۴۰] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۲۸۰.    
[۴۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۰۳.    
[۴۲] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۲۸۵.
[۴۳] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۳۹.    
)


۱. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۴.    
۳. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۴۵.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۴.    
۶. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۴۵.    
۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
۸. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
۱۰. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۳۹.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
۱۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۰۳.    
۱۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
۱۴. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۴۷۵.
۱۵. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۸۷.    
۱۶. ↑ ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۴۰.    
۱۷. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۱۳۰.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
۱۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
۲۰. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۰۳.    
۲۱. ↑ ابن عساکر، أبو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۴۶.    
۲۲. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۸۷.    
۲۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
۲۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    
۲۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    
۲۶. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۴۷۵-۴۷۶.
۲۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    
۲۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    
۲۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۸۰.    
۳۰. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۸۷.    
۳۱. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۰.    
۳۲. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
۳۳. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۳۹.    
۳۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۵.    
۳۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
۳۶. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۵.    
۳۷. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۲۴.    
۳۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۲۳.    
۳۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۸۴.    
۴۰. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۲۸۰.    
۴۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۰۳.    
۴۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۲۸۵.
۴۳. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۳۹.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسن بن احمد بزاز»، ج۳، ص۱۱۸.


رده‌های این صفحه : اصولیان حنفی قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 439 (قمری) | زادگان سال 359 (قمری) | شخصیت‌های حنفی قرن 5 (قمری) | مؤلفان حنفی قرن 5 (قمری) | محدثان حنفی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار