• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسن بن احمد محمدی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حسن بن احمد محمدی


حسن بن احمد محمدی (۳۴۹ ـ ۴۳۰ هـ.ق) از سادات علوی و محدثان برجسته بغداد بود که نسبش با هشت واسطه به محمد حنفیه می‌رسید.
با وجود انتقاد برخی از اهل سنت و اشکال شماری از امامیه به برخی روایاتش، بیشتر علمای رجال شیعه او را ثقه و ممدوح دانسته‌اند.
وی از استادانی چون پدرش، شیخ صدوق و بزرگان دیگر روایت کرده است.
او شاگردانی چون شیخ طوسی و نجاشی داشته است. الطوسي
آثارش شامل خصائص امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) من القرآن، طرق الحدیث المروی فی الصحابی و فضل‌ العتق است.
وی در نهایت در سال ۴۳۰ (هجری قمری) از دنیا رفت.
[۱] حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ج۱، ص۴۶۱.    



ابومحمد حسن بن احمد بن قاسم محمدی علوی شریف از سادات علوی است که در سال ۳۴۹ (هجری قمری) به دنیا آمد.
[۲] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    

نسب او با هشت واسطه به محمد حنفیه می‌رسد.
[۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    

وی ساکن بغداد بود
[۴] ابن عنبه، احمد بن علی، عمدة الطالب، ج۱، ص۳۵۴.    
و در زمان خود عالم و محدثی برجسته و بزرگ طایفه خویش به شمار می‌رفت.
[۵] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
[۶] مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۲، ص۳۶۰.    
[۷] ابطحی، سیدمحمدعلی، تهذیب المقال، ج۱، ص۵۴.    
[۸] بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۹۰.    
[۹] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
[۱۰] خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    
[۱۱] عرفانیان، غلامرضا، مشایخ الثّقات، ج۱، ص۲۱.    

اگرچه برخی اهل سنت، نسبت کذب و وضع حدیث به او داده
[۱۲] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
و نجاشی نیز از ایراد و اشکال برخی از امامیه بر بعضی از احادیث و روایات منقول از او خبر داده
[۱۳] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
[۱۴] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱.    
و بدین علت ابن داود نام او را در قسم دوم از کتاب خویش آورده است؛
[۱۵] ابن داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ج۱، ص۲۳۷.    
[۱۶] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱.    
ولی علامه نام او را در قسم ثقات و ممدوحان آورده
[۱۷] حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ج۱، ص۴۶۱.    
و بسیاری از علمای رجال شیعه نیز او را محدثی ثقه و ممدوح دانسته و قدح در برخی روایات او را باعث ضعف خود او نمی‌دانند. ۸
وی از پدرش ۹ و هم‌چنین شیخ صدوق (م ۳۸۱ هـ.ق)، ۱۰ محمد بن احمد بن عبداللّه صفوانی، ۱۱
[۱۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
محمد بن علی بن تمام کوفی، ۱۲ ابوغالب زراری، احمد بن محمد بن عیاش جوهری (م ۴۰۱ هـ.ق)، ابوالمفضل محمد بن عبداللّه شیبانی، احمد بن عبدالعزیز عکبری، عبدالغفار بن عبداللّه حسینی واسطی، حسن بن عبدالرحمان بن خلاد رامهرمزی ۱۳
[۱۹] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
و برخی دیگر روایت کرده است. ۱۴
برخی از بزرگان چون شیخ طوسی (م ۴۶۰ هـ.ق)، ۱۵
[۲۰] عرفانیان، غلامرضا، مشایخ الثّقات، ج۱، ص۲۲.    
[۲۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
نجاشی (م ۴۵۰ هـ.ق)،
[۲۲] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
[۲۳] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱.    
[۲۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
[۲۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۲.    
[۲۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۲۷۰.    
محمد بن جریر بن رستم طبری ۱۷ و ابوعبداللّه حسین بن حسن بن زید حسینی قصبی
[۲۷] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
(که در سال ۴۲۵ هـ.ق در بغداد از او حدیث شنیده) نیز شاگرد و راوی او بوده‌اند. ۱۸
افندی به اشتباه، شیخ مفید (م ۴۱۳ هـ.ق) را نیز راوی او دانسته است. ۱۹
ظاهرا منشأ اشتباه آن است که وی ابومحمد مذکور را با ابومحمد حسن بن محمد بن یحیی علوی معروف به ابن اخی طاهر یکی دانسته است.
[۲۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    

ابومحمد محمدی گاهی به نیابت از سید مرتضی مسئولیت نقابت علویان بغداد را بر عهده داشت
[۲۹] ابن عنبه، احمد بن علی، عمدة الطالب، ج۱، ص۳۵۴.    
[۳۰] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
[۳۱] نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۶.    
و پسرش ابوعبداللّه محمد، نقیب علویان موصل بود. ۲۱
پدرش نیز که از استادان شیخ مفید بود، ۲۲ نقابت علویان بصره را بر عهده داشته است. ۲۳
وی در نهایت در سال ۴۳۰ (هجری قمری)
[۳۲] نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۶.    
[۳۳] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
در ۸۱ سالگی از دنیا رفت.
[۳۴] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    

آثار او عبارت‌اند از:
• خصائص امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) من القرآن؛
[۳۵] مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۲، ص۳۶۰-۳۶۱.    
[۳۶] بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۹۰.    
[۳۷] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
[۳۸] خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    
[۳۹] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    

• طرق الحدیث المروی فی الصحابی؛
[۴۰] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
[۴۱] خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    
[۴۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۲.    
[۴۳] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    

• فضل العتق.
[۴۴] نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
[۴۵] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
[۴۶] خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    

آقابزرگ آن را فضل اللعقیق نامیده است.
[۴۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۲۷۰.    




(دیگر منابع:
[۴۸] طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ج۱، ص۴۴۳.    
[۴۹] قاضی مروزی، اسماعیل بن حسین، الفخری فی انساب الطالبیین، ج۱، ص۱۶۷.    
[۵۰] عبیدلی، محمد بن محمد، تهذیب الانساب، ص۲۶۸.
[۵۱] جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال، ج۳، ص۳۶۸.
[۵۲] مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۲، ص۳۶۰.    
[۵۳] ابطحی، سیدمحمدعلی، تهذیب المقال، ج۱، ص۵۴.    
[۵۴] بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۳۴.    
[۵۵] بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۹۰.    
[۵۶] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
[۵۷] خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۰.    
[۵۸] نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۵.    
[۵۹] عرفانیان، غلامرضا، مشایخ الثّقات، ج۱، ص۲۱.    
[۶۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
[۶۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۲.    
[۶۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۲۸.    
)


۱. ↑ حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ج۱، ص۴۶۱.    
۲. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
۴. ↑ ابن عنبه، احمد بن علی، عمدة الطالب، ج۱، ص۳۵۴.    
۵. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
۶. ↑ مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۲، ص۳۶۰.    
۷. ↑ ابطحی، سیدمحمدعلی، تهذیب المقال، ج۱، ص۵۴.    
۸. ↑ بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۹۰.    
۹. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
۱۰. ↑ خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    
۱۱. ↑ عرفانیان، غلامرضا، مشایخ الثّقات، ج۱، ص۲۱.    
۱۲. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
۱۳. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
۱۴. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱.    
۱۵. ↑ ابن داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ج۱، ص۲۳۷.    
۱۶. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱.    
۱۷. ↑ حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ج۱، ص۴۶۱.    
۱۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
۱۹. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
۲۰. ↑ عرفانیان، غلامرضا، مشایخ الثّقات، ج۱، ص۲۲.    
۲۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
۲۲. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
۲۳. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱.    
۲۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
۲۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۲.    
۲۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۲۷۰.    
۲۷. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
۲۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
۲۹. ↑ ابن عنبه، احمد بن علی، عمدة الطالب، ج۱، ص۳۵۴.    
۳۰. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
۳۱. ↑ نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۶.    
۳۲. ↑ نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۶.    
۳۳. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
۳۴. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۴.    
۳۵. ↑ مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۲، ص۳۶۰-۳۶۱.    
۳۶. ↑ بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۹۰.    
۳۷. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
۳۸. ↑ خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    
۳۹. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
۴۰. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
۴۱. ↑ خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    
۴۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۲.    
۴۳. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
۴۴. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۶۵.    
۴۵. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
۴۶. ↑ خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۱.    
۴۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۲۷۰.    
۴۸. ↑ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ج۱، ص۴۴۳.    
۴۹. ↑ قاضی مروزی، اسماعیل بن حسین، الفخری فی انساب الطالبیین، ج۱، ص۱۶۷.    
۵۰. ↑ عبیدلی، محمد بن محمد، تهذیب الانساب، ص۲۶۸.
۵۱. ↑ جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال، ج۳، ص۳۶۸.
۵۲. ↑ مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۲، ص۳۶۰.    
۵۳. ↑ ابطحی، سیدمحمدعلی، تهذیب المقال، ج۱، ص۵۴.    
۵۴. ↑ بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۳۴.    
۵۵. ↑ بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ج۱، ص۱۹۰.    
۵۶. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۰.    
۵۷. ↑ خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۰.    
۵۸. ↑ نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۵.    
۵۹. ↑ عرفانیان، غلامرضا، مشایخ الثّقات، ج۱، ص۲۱.    
۶۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۷، ص۱۶۵.    
۶۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۱۶۲.    
۶۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۲۸.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «حسن بن احمد محمدی»، ج۳، ص۱۲۹-۱۳۰.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 430 (قمری) | زادگان سال 349 (قمری) | شخصیت‌های شیعه قرن 5 (قمری) | علمای شیعه قرن 5 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 5 (قمری) | محدثان شیعه قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار