حسن بن شعبه حرانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابو محمد، حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی، از شخصیتهای برجسته و از چهره‌های درخشان
فقهای شیعه در
قرن چهارم هجری می‌باشد. وی از معاصرین
شیخ صدوق متوفای ۳۸۱ هجری است و از
محمد بن همام متوفای ۳۳۶ هجری روایت نقل می‌کند و از
مشایخ شیخ مفید متوفای ۴۱۳ هجری نیز به شمار می‌آید.
حسن در خانواده‌ای علاقه‌مند و ارادتمند به خاندان
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تربیت شد و از همان کودکی عشق و علاقه به
محمد و
آل محمد در دل او جای گرفت. او در حران که یکی از روستاهای اطراف شهر حلب در
سوریه است به
دنیا آمد. شهر حلب یکی از شهرهای بزرگ
شام و یکی از مراکز مهم علمی آن دوران به شمار می‌آمد. این شهر دانشمندان و فقهای بزرگی را به
جهان اسلام تقدیم کرده که حسن بن علی بن شعبه نیز یکی از چهره‌های درخشان آن است.
ابو محمد، حسن بن شعبه، از چهره‌های درخشان فقهای
شیعه در دوران خود بود. او از
روات بزرگ شیعه به شمار می‌آید. نوشته‌های او از همان زمان نگارش مورد توجه
علما و بزرگان قرار گرفت. روایات او نیز در مجموعه‌های بزرگ روایی شیعه مانند
وسائل الشیعه و
بحار الانوار آمده است.
شیخ حر عاملی در کتاب «
امل الآمل» درباره ایشان می‌فرماید: «ابو محمد، حسن بن علی بن شعبه، دانشمندی با فضل و محدثی بزرگ است.»
علامه مجلسی درباره وی می‌فرماید: «کتاب ایشان،
تحف العقول خود بهترین شاهد بر
فضل و
دانش و عظمت شأن ایشان می‌باشد.»
علامه خوانساری، مؤلف کتاب
روضات الجنات درباره او چنین می‌گوید: «
محدث بزرگ، حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی، فقیهی
اندیشمند و متبحری بزرگ و شخصیتی سرشناس است. او کتابی به رشته تحریر در آورده که اصحاب و فقهای شیعه همه بر آن
اعتماد کرده‌اند.»
ابوعلی محمد بن همام بغدادی، متوفای سال ۳۳۶ را می‌توان از مشایخ ابن شعبه به شمار آورد.
مهم‌ترین شخصیتی که در میان شاگردان او همچون خورشید می‌درخشد
شیخ مفید،
محمد بن محمد بن نعمان، متوفای سال ۴۱۳ هجری است.
یکی از ارزشمندترین تالیفات وی کتاب «تحف العقول» است که بسیار مورد توجه علمای شیعه قرار گرفته است. شاید بتوان کتاب «
التمحیص» را نیز به ایشان نسبت داد، زیرا او این کتاب را از ابوعلی محمد بن همام روایت می‌کند و برخی از علما آن را تالیف خود او می‌دانند.
تحف العقول
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
